Grecy "kopcili" wcześniej niż sądzono. Używali węgla brunatnego już w epoce brązu

Starożytni Grecy używali w swoich piecach węgla brunatnego już w drugim tysiącleciu przed naszą erą – o tysiąc lat wcześniej, niż dotąd sądzono. Archeolodzy dokonali odkrycia przypadkowo, podczas analizy… zębów.

Kultura mykeńska jest powszechnie uważana za najbardziej zaawansowaną cywilizację europejską epoki brązu. Mieszkańcy starożytnego Peloponezu, poza wznoszeniem niesamowitych budowli, uchodzili za świetnych rzemieślników i złotników. Przedmiotem sporu pozostają natomiast techniczne szczegóły metody, która umożliwiała Grekom hurtową produkcję zaawansowanych narzędzi oraz broni.

Zdaniem archeologów z Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium, paliwem stosowanym do podtrzymania wysokiej temperatury, koniecznej do obróbki brązu, był węgiel brunatny. Co ciekawe, niemieccy uczeni doszli do tego wniosku niejako przypadkowo, prowadząc badania nad rolnictwem i nawykami żywieniowymi antycznych obywateli Grecji. W tym celu koncentrowali się na poszukiwaniach i analizie zębów pochodzących z XIV i XIII wieku p.n.e.

Jak tłumaczy kierownik zespołu, Philipp Stockhammer: "Odkryliśmy, że nie tylko tłuszcze, białka i resztki żywności osadziły się na zębach, trwając przez tysiąclecia. Poza nimi, w kamieniu nazębnym widać wyraźne sygnatury sadzy i spalin, które dostały się do ust podczas oddychania".

Badacze początkowo założyli, że mają do czynienia ze śladami dymu z drewna sosnowego lub dębowego. Jednak dalsza analiza chemiczna szczątków pochodzących z mykeńskiego zamku Tiryns oraz kreteńskiego portu w Chanii, wykazała również obecność cząsteczek powstałych w czasie spalania węgla brunatnego. "Połowa wszystkich badanych przez nas szkieletów z obu miejsc – tak kobiet, jak i mężczyzn – wyraźnie miała sygnatury węgla brunatnego w kamieniu nazębnym. (…) Z początku nie mogliśmy w to uwierzyć" – relacjonuje Stephen Buckley.

Niemcy spekulują, że starożytni mogli korzystać ze złóż w pobliżu Olimpii, na zachód od Tiryns. Jeśli mają rację, greckie piece były opalane węglem brunatnym nawet tysiąc lat wcześniej niż ktokolwiek zakładał. Tłumaczyłoby to tak masową produkcję narzędzi i ceramiki mykeńskiej, która robiła furorę w basenie Morza Śródziemnego – od Iberii aż po Syrię.

Więcej informacji znajdziesz w źródle: P. Stockhammer, S. Buckley, R. Power, Archaeometric evidence for the earliest exploitation of lignite from the bronze age Eastern Mediterranean, "Scientific Reports".