Czym są szprychy Saturna? Teleskop Hubble’a przybliża nas do odpowiedzi
Saturn, znany ze swoich charakterystycznych pierścieni, czasami staje się miejscem pojawiania się niezwykłych formacji, które naukowcy określają mianem szprych. Te tajemnicze, ciemne struktury unoszące się tuż nad pierścieniami planety, zostały niedawno uwiecznione na wyjątkowo ostrych zdjęciach przesłanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a.
Teleskop Hubble’a, który jest jednym z najważniejszych narzędzi obserwacyjnych, dostarczył niezwykle precyzyjne zdjęcia tzw. szprych. Są to nietypowe formacje, które pojawiają się okresowo w słynnych pierścieniach Saturna, by zniknąć po dwóch-trzech obrotach wokół planety. Te zagadkowe, ciemne struktury unoszące się tuż nad pierścieniami zostały po raz pierwszy sfotografowane przez sondę Voyager 1 w 1981 r. Zauważył je także próbnik Cassini.
Szprychy Saturna okiem Teleskopu Hubble’a
Kosmiczny Teleskop Hubble’a po raz pierwszy zarejestrował te formacje w 2021 r. Obserwacje wskazują na to, że szprychy zmieniają się wraz z porami roku na Saturnie, które trwają ok. siedmiu lat.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
W 2023 r. te niezwykłe, ulotne struktury pojawiły się jednocześnie po obu stronach planety. Choć na tle Saturna wydają się nieduże, to w rzeczywistości mogą być one dłuższe i szersze, niż wynosi średnica Ziemi.
– Według wiodącej teorii szprychy są powiązane z potężnym polem magnetycznym Saturna, oddziałującym z promieniowaniem słonecznym – mówi dr Amy Simon, kierująca naukowym zespołem programu OPAL, który skupia się na badaniu atmosfer gazowych olbrzymów.
Zagadka dla planetologów
Planetolodzy sądzą, że powstające wtedy siły elektrostatyczne powodują unoszenie się pyłu lub lodu ponad pierścieniami. W czasie równonocy oś Saturna jest mniej nachylona względem Słońca i wiatr słoneczny może silniej zniekształcać pole magnetyczne planety.
Niestety, mimo kilku dekad obserwacji, żadna teoria nie wyjaśnia dobrze wszystkich cech szprych i ich zachowania. Naukowcy mają nadzieję, że dalsze obserwacje prowadzone Teleskopem Hubble’a pozwolą na rozwiązanie tej zagadki.