Bułgaria odbiera nowe myśliwce. Zastąpią poradzieckie lotnictwo

Z okazji przybycia pierwszego F-16, w położonej niedaleko Płowdiwu bazie Graf Ignatievo zorganizowano oficjalną ceremonię z udziałem premiera Rosena Żelezkowa, ministra obrony Atanasa Zaprjanowa i wysokich dowódców wojskowych. Minister obrony powiedział, że F-16 jest nie tylko myśliwcem, ale również symbolem strategicznego partnerstwa pomiędzy Bułgarią i USA. Dodał, że to partnerstwo zainicjowane przez ówczesnego premiera Bojko Borisowa za czasu pierwszej kadencji Doanlda Trumpa jest kontynuowane i przejawia się w zakupach nie tylko myśliwców, ale również kołowych transporterów opancerzonych Stryker czy przeciwpancernych pocisków kierowanych Javelin.

Bułgaria złożyła zamówienie na osiem F-16C/D Block 70 w 2019 r. Według pierwotnego harmonogramu pierwszy samolot miał być dostarczony już w 2023 r., ale opóźnienia w produkcji spowodowane w głównej mierze przez pandemię COVID-19 spowodowały przesunięcie tego terminu. Wszystkie osiem samolotów powinno być dostarczonych do końca tego roku. Maszyny przylatujące z USA noszą tymczasowe amerykańskie znaki przynależności państwowej, które będą usunięte i zastąpione bułgarskimi po zakończeniu całej procedury odbioru samolotu.

W 2022 r. Bułgaria podpisała kontrakt na dostawę drugiej partii ośmiu F-16C/D Block 70. Ich dostawy mają być zrealizowane w latach 2026-2027. Po zakończeniu dostaw bułgarskie siły powietrzne będą dysponowały szesnastoma nowoczesnymi myśliwcami czyli jedną eskadrą. Do tej pory bułgarskie lotnictwo musiało polegać na radzieckich MiG-ach-29, które były w coraz gorszym stanie technicznym. Napięte stosunki na linii Rosja-Zachód pozbawiły Bułgarię wsparcia producenta. W związku z pogarszającą się kondycją bułgarskich sił powietrznych, za obronę przestrzeni powietrznej tego państwa odpowiadały myśliwce z innych państw NATO, które regularnie przysyłają tam swoje kontyngenty.

Łączna wartość umów na dostawę szesnastu myśliwców przekracza 2 mld dolarów. Poza samymi samolotami kontrakt obejmuje wyszkolenie pierwszej grupy pilotów, wsparcie techniczne, jeden zapasowy radar AN/APG-83 Scalable Agile Beam Radar oraz pakiet amunicji obejmujący m.in. pociski powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM, pociski powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9X Sidewinder i systemy do naprowadzania bomb kierowanych satelitarnie JDAM.

Myśliwce F-16 w sposób skokowy zwiększą zdolności bojowe całych bułgarskich sił zbrojnych. Chociaż MiG-i-29 są myśliwcami bardzo zwrotnymi, to w wersji posiadanej przez Bułgarię mają już przestarzałe wyposażenia awioniczne, które nie oferowało pilotom właściwej świadomości pola walki, a ponadto były tylko w podstawowym stopniu kompatybilne z systemami NATO. Dla odmiany F-16 Block 70 dysponują bardzo nowoczesnym radarem z anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym, zasobnikami celowniczymi, możliwością tankowania w powietrzu, czy zdolnością do przenoszenia amunicji precyzyjnej. O ile MiG-i-29 miały bardzo ograniczone zdolności do atakowania celów naziemnych przy użyciu działka i amunicji niekierowanej, to F-16 są prawdziwymi samolotami wielozadaniowymi. Ponadto ich większy zasięg będzie przydatny przy patrolowaniu Morza Czarnego, na którym Rosjanie są bardzo aktywni.

F-16 Block 70/72 to najnowsza wersja popularnego myśliwca. Kluczowym elementem odróżniającym Vipera od starszych wersji jest wspomniany radar z aktywnym skanowaniem fazowym AN/APG-83 SABR. Oferuje on większy zasięg, prędkość przetwarzania danych, większą zdolność do rozróżniania pojedynczych celów w grupie i jest bardziej odporny na zakłócenia. Radar może równocześnie skanować przestrzeń powietrzną i powierzchnię lądu lub morza. Jeśli chodzi o awionikę samolot zyskał również nowy modułowy komputer misji, szybką magistralę danych o dużej pojemności oraz unowocześnione wersje starszego wyposażenia jak łącze Link 16 czy system nawigacji satelitarnej.

Poza wymienionymi już pociskami powietrze-powietrze AIM-9X i AIM-120 oraz bombami rodziny JDAM, uzbrojenie F-16 Block 70 obejmuje m.in. bomby naprowadzane laserowo GBU-54 Laser JDAM, GBU-10 Enhanced Paveway II i GBU-24 Enhanced Paveway III. Do atakowania celów morskich myśliwce mogą przenosić pociski AGM-84 Harpoon, a do zwalczania radarów AGM-88 HARM. Bronią dalekiego zasięgu są pociski powietrze-ziemia AGM-154 JSOW i JASSM.

Jak do tej pory Lockheed Martin pozyskał zamówienia na 188 myśliwców F-16 Block 70. Wśród klientów poza Bułgarią są również Słowacja, Tajwan, Bahrajn i Maroko. Amerykański koncern ma nadzieję na kolejne zamówienia. Wśród potencjalnych nabywców wymienia się m.in. Kolumbię i Filipiny.