Leming norweski jednym z najmłodszych ssaków na świecie. Żywią się nim lisy

Badania genetyczne wykazały, że lemingi norweskie wyodrębniły się jako gatunek zaledwie 35 tys. lat temu. To oznacza, że gryzonie te są jednym z najmłodszych gatunków ssaków na Ziemi.

Leming norweski (Lemmus lemmus) Leming norweski (Lemmus lemmus) to jeden z najpóźniej ewoluujących gatunków ssaków
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | Frank Fichtmller Jena Chemnitz

Z niedawnych badań naukowców z Uniwersytetu Sztokholmskiego wynika, że leming norweski (Lemmus lemmus) to jeden z najpóźniej ewoluujących gatunków ssaków. Uczeni ustalili, że gryzonie te oddzieliły się od swojego najbliższego krewnego, leminga brunatnego zwanego też syberyjskim, około 35 ty. lat temu – podczas ostatniej epoki lodowej. Wyniki oraz opis badań ukazał się na łamach pisma "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Historia ewolucyjna leminga norweskiego

Leming norweski (Lemmus lemmus)
Leming norweski (Lemmus lemmus) © Adobe Stock | Frank Fichtmller Jena Chemnitz

– Leming norweski jest kluczowym gatunkiem ekologicznym w tundrze Półwyspu Fennoskandzkiego. Między innymi stanowi podstawowe pożywienie dla wielu gatunków drapieżnych, w tym niektórych zagrożonych, takich jak lis polarny. Jest to jednak również bardzo interesujący gatunek z perspektywy ewolucyjnej, który do tej pory nie został zbadany przy użyciu genomiki. Nasze badanie zaczyna wypełniać tę lukę – powiedział David Díez del Molino z Uniwersytetu Sztokholmskiego.

Lokalizacje geograficzne próbek (PNAS)
Lokalizacje geograficzne próbek (PNAS). Przedstawiono tylko próbki, dla których uzyskali dane genomiczne: leming norweski (L. lemmus; jasnozielony), pradawny lemmus (ciemnozielony), leming zachodniosyberyjski (L. sibiricus West; różowy), leming wschodniosyberyjski (L. sibiricus East; fioletowy) oraz leming brunatny nearktyczny (L. trimucronatus; niebieski) © PNAS

W badaniach naukowcy porównali genomy dziewięciu współczesnych i dwóch kopalnych okazów lemingów. Potwierdzili, że norweskie i syberyjskie lemingi są odrębnymi liniami ewolucyjnymi. Nie znaleźli przy tym dowodów na krzyżowanie się, co jest zaskakujące, biorąc pod uwagę, jak niedawno te gatunki się rozeszły i że ich zasięgi terytorialne prawie się pokrywają. Ten brak przepływu genów kontrastuje z wieloma innymi gatunkami ssaków, gdzie niedawnym podziałom często towarzyszy hybrydyzacja.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

– Nasze odkrycia wskazują, że leming norweski należy do ssaków, które ewoluowały najpóźniej, oddalając się od siostrzanego taksonu, leminga syberyjskiego, na niezwykle płytkiej głębokości czasowej. Gatunki te wydają się pozostawać odizolowane, ponieważ nie znajdujemy żadnych oznak krzyżowania się między nimi – przyznała Edana Lord z Uniwersytetu Sztokholmskiego, główna autorka badania.

Setki mutacji

Naukowcy zidentyfikowali setki mutacji unikalnych dla leminga norweskiego, w szczególności w genach związanych z kolorem sierści, metabolizmem tłuszczu i być może też zachowaniem, a konkretniej, większą agresją. Te różnice genomiczne przyczyniają się do jego czarno-żółtego futra, a także pomagają lemingom pozostać aktywnymi zimą, co uważa się za cechy adaptacyjne do surowej tundry Fennoskandyjskiej i presji drapieżników.

– Ta praca stanowi duży krok w naszym zrozumieniu specjacji i ewolucji lemingów. Toruje drogę do ekscytujących przyszłych badań, w szczególności w eksploracji starożytnego przepływu genów i precyzyjnym datowaniu pojawienia się unikalnych adaptacji genetycznych, które widzimy u leminga norweskiego — powiedział Love Dalén, współautor badania.

Twórz treści i zarabiaj na ich publikacji. Dołącz do WP Kreatora

Wybrane dla Ciebie

Szwedzkie myśliwce dla Ukrainy. Są bliżej niż kiedykolwiek dotąd
Szwedzkie myśliwce dla Ukrainy. Są bliżej niż kiedykolwiek dotąd
Orionidy rozświetlą październikowe noce. Nawet 20 meteorów na godzinę
Orionidy rozświetlą październikowe noce. Nawet 20 meteorów na godzinę
Rosyjscy żołnierze na koniach. Nowa taktyka na froncie w Donbasie
Rosyjscy żołnierze na koniach. Nowa taktyka na froncie w Donbasie
Sukces Ukraińców. Najlepszy sprzęt Kima padał jeden po drugim
Sukces Ukraińców. Najlepszy sprzęt Kima padał jeden po drugim
Polska wysyła żołnierzy do Danii. PKW Wiking i pomoc wojskowa dla sojuszników
Polska wysyła żołnierzy do Danii. PKW Wiking i pomoc wojskowa dla sojuszników
Sycylijski wrak. Ma ponad 2,5 tysiąca lat
Sycylijski wrak. Ma ponad 2,5 tysiąca lat
Odebrali najnowszego F-16. Myśliwiec nie nadaje się do lotów
Odebrali najnowszego F-16. Myśliwiec nie nadaje się do lotów
Niedźwiedzie polarne przejęły opuszczoną stację badawczą. Nagrał je dron
Niedźwiedzie polarne przejęły opuszczoną stację badawczą. Nagrał je dron
Nowe odkrycia. Dwie strony Księżyca różnią się bardziej, niż sądzono
Nowe odkrycia. Dwie strony Księżyca różnią się bardziej, niż sądzono
Ostatni taki kraj w Europie. Wyrzucają stare czołgi Rosjan
Ostatni taki kraj w Europie. Wyrzucają stare czołgi Rosjan
Bestie z północy dla Ukrainy? Negocjacje trwają
Bestie z północy dla Ukrainy? Negocjacje trwają
Dziwna kometa w Układzie Słonecznym. Coś dzieje się z jej kolorami
Dziwna kometa w Układzie Słonecznym. Coś dzieje się z jej kolorami