Leming norweski jednym z najmłodszych ssaków na świecie. Żywią się nim lisy

Badania genetyczne wykazały, że lemingi norweskie wyodrębniły się jako gatunek zaledwie 35 tys. lat temu. To oznacza, że gryzonie te są jednym z najmłodszych gatunków ssaków na Ziemi.

Leming norweski (Lemmus lemmus) Leming norweski (Lemmus lemmus) to jeden z najpóźniej ewoluujących gatunków ssaków
Źródło zdjęć: © Adobe Stock | Frank Fichtmller Jena Chemnitz

Z niedawnych badań naukowców z Uniwersytetu Sztokholmskiego wynika, że leming norweski (Lemmus lemmus) to jeden z najpóźniej ewoluujących gatunków ssaków. Uczeni ustalili, że gryzonie te oddzieliły się od swojego najbliższego krewnego, leminga brunatnego zwanego też syberyjskim, około 35 ty. lat temu – podczas ostatniej epoki lodowej. Wyniki oraz opis badań ukazał się na łamach pisma "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Historia ewolucyjna leminga norweskiego

Leming norweski (Lemmus lemmus)
Leming norweski (Lemmus lemmus) © Adobe Stock | Frank Fichtmller Jena Chemnitz

– Leming norweski jest kluczowym gatunkiem ekologicznym w tundrze Półwyspu Fennoskandzkiego. Między innymi stanowi podstawowe pożywienie dla wielu gatunków drapieżnych, w tym niektórych zagrożonych, takich jak lis polarny. Jest to jednak również bardzo interesujący gatunek z perspektywy ewolucyjnej, który do tej pory nie został zbadany przy użyciu genomiki. Nasze badanie zaczyna wypełniać tę lukę – powiedział David Díez del Molino z Uniwersytetu Sztokholmskiego.

Lokalizacje geograficzne próbek (PNAS)
Lokalizacje geograficzne próbek (PNAS). Przedstawiono tylko próbki, dla których uzyskali dane genomiczne: leming norweski (L. lemmus; jasnozielony), pradawny lemmus (ciemnozielony), leming zachodniosyberyjski (L. sibiricus West; różowy), leming wschodniosyberyjski (L. sibiricus East; fioletowy) oraz leming brunatny nearktyczny (L. trimucronatus; niebieski) © PNAS

W badaniach naukowcy porównali genomy dziewięciu współczesnych i dwóch kopalnych okazów lemingów. Potwierdzili, że norweskie i syberyjskie lemingi są odrębnymi liniami ewolucyjnymi. Nie znaleźli przy tym dowodów na krzyżowanie się, co jest zaskakujące, biorąc pod uwagę, jak niedawno te gatunki się rozeszły i że ich zasięgi terytorialne prawie się pokrywają. Ten brak przepływu genów kontrastuje z wieloma innymi gatunkami ssaków, gdzie niedawnym podziałom często towarzyszy hybrydyzacja.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

– Nasze odkrycia wskazują, że leming norweski należy do ssaków, które ewoluowały najpóźniej, oddalając się od siostrzanego taksonu, leminga syberyjskiego, na niezwykle płytkiej głębokości czasowej. Gatunki te wydają się pozostawać odizolowane, ponieważ nie znajdujemy żadnych oznak krzyżowania się między nimi – przyznała Edana Lord z Uniwersytetu Sztokholmskiego, główna autorka badania.

Setki mutacji

Naukowcy zidentyfikowali setki mutacji unikalnych dla leminga norweskiego, w szczególności w genach związanych z kolorem sierści, metabolizmem tłuszczu i być może też zachowaniem, a konkretniej, większą agresją. Te różnice genomiczne przyczyniają się do jego czarno-żółtego futra, a także pomagają lemingom pozostać aktywnymi zimą, co uważa się za cechy adaptacyjne do surowej tundry Fennoskandyjskiej i presji drapieżników.

– Ta praca stanowi duży krok w naszym zrozumieniu specjacji i ewolucji lemingów. Toruje drogę do ekscytujących przyszłych badań, w szczególności w eksploracji starożytnego przepływu genów i precyzyjnym datowaniu pojawienia się unikalnych adaptacji genetycznych, które widzimy u leminga norweskiego — powiedział Love Dalén, współautor badania.

Twórz treści i zarabiaj na ich publikacji. Dołącz do WP Kreatora

Wybrane dla Ciebie

Transformacja lotnisk.  Sztuczna inteligencja i nowe technologie na horyzoncie
Transformacja lotnisk. Sztuczna inteligencja i nowe technologie na horyzoncie
Ukraińcy pokazali broń w Kielcach. Chcą ją zaoferować Polsce
Ukraińcy pokazali broń w Kielcach. Chcą ją zaoferować Polsce
Czy przeszczepy organów mogą przedłużyć życie?
Czy przeszczepy organów mogą przedłużyć życie?
Nie każdy dostrzega tę iluzję optyczną. Naukowcy są zaskoczeni
Nie każdy dostrzega tę iluzję optyczną. Naukowcy są zaskoczeni
Przyjrzeli się zbrojeniom Polski. Stawiają nas za wzór
Przyjrzeli się zbrojeniom Polski. Stawiają nas za wzór
Odwieczny taniec galaktyk. Czy Wszechświat znajduje się w czarnej dziurze?
Odwieczny taniec galaktyk. Czy Wszechświat znajduje się w czarnej dziurze?
Straż Przybrzeżna USA zamawia komponenty do trzech kutrów typu Heritage
Straż Przybrzeżna USA zamawia komponenty do trzech kutrów typu Heritage
Niesamowite zjawisko. Całkowite zaćmienie Księżyca już 7 września
Niesamowite zjawisko. Całkowite zaćmienie Księżyca już 7 września
Nie chcą abramsów i leopardów. Druga armia NATO idzie inną drogą
Nie chcą abramsów i leopardów. Druga armia NATO idzie inną drogą
Mikroplastik, a zdrowie. To konsekwencje zanieczyszczenia środowiska
Mikroplastik, a zdrowie. To konsekwencje zanieczyszczenia środowiska
Amerykanie zbudowali ją dla Ukrainy. Może atakować w głębi Rosji
Amerykanie zbudowali ją dla Ukrainy. Może atakować w głębi Rosji
L-teanina. Składnik herbaty może zmniejszyć lęk i poprawić koncentrację
L-teanina. Składnik herbaty może zmniejszyć lęk i poprawić koncentrację