Najgłębsze obiekty na świecie zbudowane przez człowieka
Choć mniej spektakularne niż wieże i drapacze chmur walczące o miano najwyższych, najgłębsze konstrukcje to wyzwania dla budowniczych i architektów. Głęboko pod ziemią muszą zmagać się z rosnącym ciśnieniem, temperaturą, osuwiskami i żyłami wodnymi. Oto 9 najgłębszych obiektów zbudowanych przez człowieka.
Opera w Sydney – 37 m
Słynna dzięki swoim "żaglom" opera, jest niewątpliwie jednym z najbardziej znanych symboli Australii. Wybudowany w latach 1957-1973 (budowa wydłużyła się aż o 10 lat!) gmach opery może pochwalić się najgłębszą piwnicą. Sięga 37 m głębokości i mogłaby pomieścić 12-piętrowy budynek.
Stacja metra Arsenalna, Kijów – 105,5 m
Najgłębsza stacja metra na świecie znajduje się w Kijowie na linii Swjatoszynśko-Browarśkiej. Jej rekordowa głębokość to zasługa m.in. wysokich brzegów Dniepru. Zjazd z poziomu ulicy na peron stacji ruchomymi schodami zajmuje prawie 5 minut. Dla porównania najgłębsza polska stacja metra, Nowy Świat-Uniwersytet, leży na głębokości 23 metrów.
Wielki Zderzacz Hadronów, Francja i Szwajcaria – 175 m
Leżący na terenie (a dokładnie pod terenem) dwóch państw Wielki Zderzacz Hadronów to jeden z najdroższych i najbardziej zaawansowanych projektów naukowych. Jest to też największa pojedyncza maszyna na świecie. Obwód tunelu, w którym się mieści, to 27 km. Głębokość, na jakiej leży Wielki Zderzacz Hadronów, zaczyna się od 50 m, a w najgłębszym miejscu sięga 175 m.
Studnia w Woodingdean – 392 m
Zaledwie 10-tysięczne miasteczko południowej Anglii jest miejscem, w którym znajduje się najgłębsza, ręcznie wykopana studnia. Prawie 400-metrowy otwór został wydrążony w ciągu 4 lat w okresie 1858-1862.
Skład odpadów jądrowych Onkalo, Finlandia – 520 m
5 km od fińskiej elektrowni atomowej w Olkiluoto powstało składowisko najgroźniejszych odpadów, jakie produkuje ludzkość. Tu będzie trafiać zużyte paliwo z reaktorów atomowych. Po zapełnieniu wykutych w granicie pomieszczeń 520 metrów pod ziemią (ma to nastąpić w 2020 r.) składowisko zostanie zasypane i zaplombowane na 100 tys. lat.
Laboratorium badawcze Mizunami, Japonia – 1 km
Nie da się prowadzić badań na temat głębokich wykopów na powierzchni. Dlatego Japończycy zbudowali laboratorium badawcze na głębokości 1000 metrów. Mizunami Underground Research Laboratory – tak brzmi oficjalna nazwa – to nie jeden, a dwa szyby o głębokości 1 kilometra każdy. W laboratorium prowadzone są badania nad warunkami geologicznymi głęboko pod ziemią oraz nad technologiami stosowanymi na takich głębokościach.
Obserwatorium Neutrin w Sadbury, Kanada – 2073 m.
To konstrukcja rodem z powieści science fiction. Obserwatorium Neutrin mieści się w starej kopalni niklu przy granicy ze Stanami Zjednoczonymi. Samo obserwatorium, o średnicy 22 m, wypełnione jest ciężką wodą i delikatnymi czujnikami. Umieszczenie obserwatorium ponad 2 km pod ziemią zapewnia odpowiednie ekranowanie przed promieniowaniem kosmicznym, które zatrzymuje się na skałach.
Kopalnia złota Mponeng, RPA – 4 km
Zlokalizowana na południowy zachód od stolicy RPA, Johannesburga, kopalnia złota Mponeng jest najgłębszą na świecie i sięga aż 4 km pod powierzchnię. Rocznie wydobywa się tu 405 tys. uncji złota, czyli prawie 11 i pół tony. Natomiast całkowite pokłady tego cennego kruszcu szacowane są na 388 tys. ton. Każdego dnia do kopalni zjeżdżają 4 tys. robotników, aby wydobywać złoto w temperaturze dochodzącej do 60 stopni Celsjusza.
Supergłęboki Odwiert Kolski, Rosja – 12 km
W ZSRR w 1970 rozpoczęło się wiercenie najgłębszego otworu badawczego na świecie. Dekadę później odwiert osiągnął głębokość 12 km. Planowo radzieccy naukowcy chcieli dowiercić się 15 km w głąb, jednak temperatury dochodzące do 180 stopni Celsjusza uniemożliwiły dalsze wiercenie. W 2008 punkt badawczy został zamknięty, a otwór zaplombowany i pozostawiony bez nadzoru.
