Sztuczna inteligencja – by rozwiązać realne problemy

Ekscytująco brzmią doniesienia na temat kolejnych testów kwantowego komputera czy kolejne wariacje testu Turinga stosowanego wobec stworzonych przez naukowców różnych odmian sztucznej inteligencji – szkopuł w tym, że czasami niezwykłe osiągnięcia technologii pozostają jedynie ciekawostkami, nieprzekładalnymi na życie.

Jednym z najważniejszych wyzwań stojących dziś przed światowymi liderami nowoczesnych technologii jest ich upowszechnienie i wykorzystanie wspaniałych osiągnięć techniki do formułowania odpowiedzi na ważne problemy społeczne. Jednym słowem: zatrudnienie technologii do pracy, która odpowie na wyzwania, z którymi na co dzień mierzą się zwykli ludzie.

Ważnym krokiem w kierunku upowszechnienia owych technologii jest transformacja procesu ich projektowania oraz rozbudowy – uwzględniająca, oprócz przesłanek ekonomicznych, również realne potrzeby przyszłych użytkowników; skupiająca się na rozwiązaniu problemów, które bez udziału technologii utrudniają (czy wręcz uniemożliwiają) normalne funkcjonowanie milionom osób na całym świecie.

Trudno o wymowniejszy przykład działania we właściwym kierunku niż Innovation@Amazon Online Hakaton 2020.

Idea wydarzenia z kategorii hakaton jest prosta, a zasady w miarę uniwersalne. Zespoły osób związane w wytwarzaniem oprogramowania (programiści, designerzy, twórcy interfejsów) w określonym czasie stają do rozwiązania przedstawionego problemu – zadanie ogłaszane jest w dniu rozpoczęcia, zespoły rywalizują między sobą, wytwarzając oprogramowanie, a przy ocenie efektów pod uwagę brana jest wyłącznie praca wykonana podczas samego wydarzenia. W ramach nagrody zwycięskie zespoły często otrzymują fundusze na rozwój produktu zaproponowanego podczas konkursu – lub inne wsparcie biznesowe.

Pod koniec minionego roku ponad 1500 programistów wzięło udział w weekendowym wydarzeniu, którego jedną z osi było właśnie stawianie pytań o najważniejsze wyzwania, najtrudniejsze problemy społeczne – i projektowanie na nie odpowiedzi.

Idea osobistego wirtualnego asystenta, który wspiera użytkownika w codziennych czynnościach, nie jest niczym innowacyjnym. Największe firmy dysponują technologiami, które umożliwiły wprowadzenie wirtualnych asystentów do szeroko dostępnych telefonów komórkowych, tabletów czy samochodów; z ich pomocą zwykli użytkownicy na całym świecie sprawdzają potrzebne informacje, wyznaczają trasy przejazdu do określonego punktu czy sterują oświetleniem w domu.

To, co zwraca uwagę – i odwołuje się do wstępu niniejszego tekstu – to pytanie, na ile technologie obecne na rynku i te rozwijające się mogą być odpowiedzią nie na zachcianki, a na potężne problemy; na ile mogą przechylić szalę „być lub nie być” we właściwą stronę dla seniorów, osób z dysfunkcjami ruchowymi, wzroku, neurorozwojowymi, neurologicznymi (w tym demencją) oraz chorobami przewlekłymi.

Uczestnicy Innovation@Amazon Online Hakaton 2020 swoimi projektami udowodnili, że pozytywna odpowiedź brzmi głośno i wyraźnie.

Jedno z zadań hakatonu polegało na uwolnieniu i zaprzęgnięciu do wcześniej wspomnianej pracy potencjału asystenta głosowego Alexa. Rozwiązanie to (którego część powstawała w naszym kraju, przy wybitnym udziale polskich specjalistów) dysponuje olbrzymimi możliwościami, dzięki sztucznej inteligencji między innymi:

- odpowiada na postawione pytania (np. „Ile lat ma Królowa Elżbieta?”)

- jest w stanie zagrać z użytkownikiem w różnego rodzaju gry i quizy

- jest w stanie kontrolować tzw. inteligentny dom (oświetlenie, temperaturę, inne kompatybilne urządzenia)

- odtwarza ulubioną muzykę użytkownika

- na urządzeniach Echo Show użytkownik może odtwarzać ulubione produkcje Amazon Prime Video czy Netflixa

Zadanie konkursowe polegało na zaproponowaniu rozwiązań, które przebogate możliwości przekują w realne projekty odpowiadające na poważne problemy społeczne.

Największe uznanie i główną nagrodę zdobył zespół Happy Bears, który zatrudnił Alexę do pomocy osobom z zaburzeniami pamięci (w tym chorobą Alzheimera). Rozwiązanie Memory Bear jest wsparciem w przynajmniej częściowym uniezależnieniu się od opiekunów i podnosi komfort życia – przypomina o istotnych rzeczach, przypomina o lekarstwach, kontekstowo podpowiada ważne informacje. Może stanowić też wydatną pomoc w nauce i zapamiętywaniu dla osób całkowicie zdrowych.

- Pomysł, aby opracować nową umiejętność Alexy, które niesie pomoc innym, od razu nam się spodobał. Hakaton to ciekawa inicjatywa, gdzie programiści mogą wykazać się swoim doświadczeniem, zaś nowicjusze mają szansę, aby nauczyć się czegoś nowego – mówi Kinga Marszałkowska, członkini zwycięskiego zespołu Happy Bears, do którego przynależą również Marek Kudła, Przemysław Kvapil, Ada Pleszewska oraz Julian Zdunek. – Pracując nad zadaniem, próbowaliśmy wczuć się w sytuację osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, aby zrozumieć, z jakimi problemami muszą się mierzyć na co dzień. Nasze rozwiązanie miało na celu pomóc w częściowym usamodzielnieniu się od opiekunów i podnosić komfort przez przypominanie istotnych informacji, np. o ich rodzinie. Uważamy, że utrzymywanie dobrego kontaktu z rodziną jest niezwykle ważne i zmniejsza poczucie osamotnienia osób cierpiących na utratę pamięci, dlatego zdecydowaliśmy się na realizację tego pomysłu.

Na podium znalazły się również dedykowana platforma Local Helpers stworzona przez zespół Fringers, łącząca potrzebujących z wolontariuszami (miejsce drugie) oraz aplikacja Doctoory.

– Alexa Skill wspierająca seniorów i osoby z niepełnosprawnościami w umawianiu wizyt lekarskich i przestrzeganiu harmonogramów przyjmowania leków (miejsce trzecie) – te rozwiązania oczywiście również zbudowane w oparciu o Alexę.

Oceny przedstawionych projektów dokonali jurorzy oraz zespół mentorów wspierający zespoły startujące w konkursie. Laureaci otrzymali nagrody pieniężne (pula w wysokości 30 000 PLN), urządzenia Alexa oraz kredyty AWS do wykorzystania na opłacenie usług Amazon. Dodatkowo, Centrum Rozwoju Technologii Amazon przekazało darowizny wskazanym przez zwycięskie zespoły fundacjom charytatywnym – Stowarzyszenie Razem otrzymało 15 000 PLN, a Stowarzyszenie „mali bracia Ubogich” 3 000 PLN.

Wynajdujmy przyszłość

Najlepszym sposobem na przewidzenie przyszłości jest jej wynalezienie – powiedział Alan Kay, amerykański informatyk, jeden z twórców koncepcji projektowania obiektowego. Wydaje się, że idziemy dokładnie tą drogą – dzięki takim wydarzeniom jak Innovation@Amazon Online Hakaton 2020 młodzi, zdolni, innowacyjni twórcy wynajdują nam przyszłość i znajdują dziś odpowiedzi na wyzwania jutra.