Pod koniec lat 50. ubiegłego wieku stało się całkowicie jasne, że aby powietrzna misja rozpoznawcza była skuteczna, musiała być skryta. A jeżeli już samolot rozpoznawczy został zidentyfikowany, to musiał mieć możliwość opuszczenia obcej przestrzeni powietrznej bez wdawania się w konflikt. Jednym słowem, samolot rozpoznawczy musiał być nieosiągalny dla obrony powietrznej nawet po wykryciu.
Zaczęto więc myśleć o prawdziwym samolocie rozpoznawczym (lub szpiegowskim), który dysponowałby osiągami lokującymi go poza zasięgiem zarówno myśliwców przechwytujących jak i naziemnej obrony przeciwlotniczej. Za pierwszą poważną próbę budowy typowo rozpoznawczego samolotu można uznać konstrukcję firmy Lockheed. Jeden z najzdolniejszych konstruktorów Lockheeda - Clarence „Kelley” L. Johnson, pracuje wraz ze swoim zespołem w Ośrodku Doświadczalnym tajnych projektów SKUNKS WORKS w Burbank koło Los Angeles. Opracował on rozpoznawczo-szpiegowski, wysokościowy samolot U-2. Była to jednomiejscowa maszyna mogąca dokonywać przelotów na pułapie 27 400 metrów. To właśnie miało ją bronić przed zestrzeleniem w czasie misji, bo pułap taki był praktycznie nieosiągalny dla ówczesnych myśliwców. Zasięg był niezły, bo wynosił do 10 060 km (wersja U-2R), ale głównym ograniczeniem była prędkość: maksymalna 821 km/h a przelotowa 692 km/h. Niewiele.
Po 20 latach służby Blackbirdy zostały wycofane z czynnej służby. Ostatni lot, przed odejściem na zasłużoną emeryturę, miał miejsce w marcu, 1990 w Bazie Sił Powietrznych Beale.
Czy był to koniec kariery tego samolotu? Nie do końca. Pięć lat później, w 1995. trzy z nich powołano ponownie do czynnej służby. Jednak wówczas okazało się, że przez 5 lat technologia w lotnictwie zmieniła się na tyle, że samoloty te stały się niesamowicie drogie w eksploatacji. Roczny koszt utrzymana ich w sprawności bojowej wyniósł 140 milionów dolarów! Dla USAF - których nie można zaliczyć raczej do ubogich - była to jednak suma pokaźna w stosunku do efektów. Uznano, że środki takie można wykorzystać efektywnie i ponownie, po roku służby wycofano je. Tym razem już na stałe. Kariera wojskowa SR-71 zakończyła się definitywnie.
Co dalej z Blackbirdem?
Nawet, gdyby chciano nadal eksploatować ten samolot, pojawiał się problem, który raczej wykluczał to w szerszej skali. W 1968 r. decyzją prezydenta Stanów Zjednoczonych wszystkie formy i narzędzia, służące do produkcji SR-71 zostaly zniszczone, a wszelka dokumentacja techniczna zabezpieczona i pilnie strzeżona (choć pełną, liczącą ponad 700 stron, instrukcję obsługi Blackbirda ostatnimi laty odtajniono). Zrobiono tak, aby samolotu nie można było w żaden sposób skopiować. Aby więc utrzymać w sprawności flotę tych samolotów, po wyczerpaniu zapasów części zamiennych, kolejne samoloty musiały być rozbierane i kanibalizowane celem pozyskania brakujących części zapasowych do pozostałych, sprawnych samolotów.
Jednak nadal SR-71 jest najszybszym, pilotowanym przez człowieka samolotem, który był w czynnej służbie. Nawet dziś nie można by go zestrzelić. Mimo, że nie jest już samolotem bojowym, trzy egzemplarze latały nadal w „barwach”. NASA służąc m.in. do badań wpływu promieniowania kosmicznego na człowieka w lotach długodystansowych na dużej wysokości do ostatniego swojego lotu 9 października 1999.
Kolejnych sześć modeli (niektóre źródła mówią o trzech) jest zakonserwowanych gdzieś na pustyni na terenie USA. Ponoć nadal gotowe są do lotu. Czekają na swoje przebudzenie? Raczej nie. To już koniec pewnej epoki, bo zadania tego typu przejęły satelity i bezzałogowe samoloty rozpoznania strategicznego RQ-4 Global Hawk (UAV), które wykonują je taniej i bez narażania życia załogi. Choć któż to wie? Historia nieraz już zatoczyła koło.
SPECYFIKACJA SAMOLOTU SR-71 A
Nazwa SR-71 A
Nazwa kodowa Blackbird
Typ Rozpoznawcz-uderzeniowy (używany tylko jako rozpoznawczy)
Producent Lockheed Aircraft Corporation
Kraj USA
Wymiary:
Długość całkowita 32,74 m
Rozpiętość skrzydeł 16,94 m
Powierzchnia nośna skrzydeł 149,10 m2
Powierzchnia usterzenia pionowego 6,52 ms
Wysokość 5,64 m
Napęd Dwa silniki Pratt&Whitney J58.
Masy:
Masa własna 30 617 kg
Maks. Masa Startowa 78 017 kg
Masa paliwa 46 254 litrów
Masa sprzętu rozponawczo-poszukiwawczego 1 25. kg
Osiągi:
Prędkość maksymalna 3,35 (3 580 km/h) Macha na wysokości 24 385 m
Maksymalna prędkość przelotowa 3,2 Macha (3 380 km/h) na wysokości 24 385 m
Pułap maksymalny 30 480 m
Pułap operacyjny 25 908 m
Rozbieg 1 646 m przy masie startowej 63 505 kg
Dobieg 1 09. m przy maksymalnej masie do lądowania
Zasięg:
Maksymalny 5230 km przy prędkości 3,0 Macha bez tankowania w powietrzu
Promień operacyjny 1 931 km (standardowy)
Czas lotu 1 h 3. min, przy prędkości 3,0 Macha bez tankowania w powietrzu
Maciej Ługowski