Odkryto średniowieczny szkielet z protezą ręki

Odkryto średniowieczny szkielet z protezą ręki09.11.2023 13:12
Proteza ze średniowiecza
Źródło zdjęć: © BlfD

W pochówku z późnego średniowiecza archeolodzy znaleźli szczątki mężczyzny z żelazną protezą lewej ręki. Szkielet odkryty w mieście Freising należał do mężczyzny, który zmarł w wieku od 30 do 50 lat.

Szkielet z protezą ręki odkopano w bawarskiej miejscowości Freising. Nieopodal kościoła św. Jerzego budowlańcy kładli nowe rury i tak natrafili na średniowieczny pochówek. Nawet doświadczeni archeolodzy uznali, że znalezisko jest wyjątkowe.

Metalowa proteza pokazuje, jak zaawansowana była medycyna w XV wieku. Pozostałości dłoni nadal znajdują się w wyrafinowanej konstrukcji wykonanej z żelaza i metali nieżelaznych. Ślady na zachowanych kościach wskazują na możliwą amputację.

Proteza ze średniowiecza

Datowanie radiowęglowe szkieletu ujawniło, że użytkownik protezy to mężczyzna w wieku od 30 do 50 lat. Zmarł między 1450 a 1620 rokiem. Oznacza to, że już w tamtym czasie lekarze zastanawiali się, w jaki sposób mogliby ułatwić życie osobom po amputacji. Ale wiadomo o tym nie od dziś. W Europie Środkowej odkryto ok. 50 podobnych protez z tego czasu. Należą do nich zarówno proste, nieruchome protezy, jak i te z elementami mechanicznymi.

Średniowieczny mężczyzna nosił protezę na lewej dłoni. - Wydrążona proteza dłoni lewej ręki zastąpiła cztery palce: wskazujący, środkowy, serdeczny i mały. Są one indywidualnie uformowane z blachy i są nieruchome. Repliki palców leżą równolegle do siebie, lekko zakrzywione. Protezę prawdopodobnie przywiązywano pasami do kikuta ręki – wyjaśnił dr Walter Irlinger z Bawarskiego Urzędu Ochrony Zabytków (Bayerisches Landesamt für Denkmalpflege – BlfD).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Postępy w medycynie

To, w jaki sposób mężczyzna stracił rękę i do czego służyła proteza, wciąż pozostaje dla naukowców zagadką. Kciuk właściciela protezy nadal się w niej znajduje. Wewnątrz protezy uczeni znaleźli też zrolowaną tkaninę, która prawdopodobnie odgrywała rolę wyściółki. Całość, jak sądzą badacze, była od zewnątrz pokryta skórą.

W późnym średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej Europa Środkowa była miejscem brutalnych konfliktów. Freising w tym czasie zyskało wielkie wpływy. Było m.in. siedzibą biskupa. Ale to nie uchroniło miasta przed najeźdźcami - chociażby podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648). W tym okresie europejscy lekarze zaczęli robić ogromne postępy w opracowywaniu protez dla rannych żołnierzy.

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.