Po 2 tysiącach lat odkryli tajemnicę najstarszego komputera

Mechanizm z Antykithiry to najstarszy analogowy komputer. Pochodzi z Grecji z II wieku p.n.e. Naukowcom z Uniwersytety w Londynie udało się rozwikłać jego zagadkę.

W 1901 roku we wraku greckiego statku znaleziono niezwykłe urządzenie. Pochodzący z II wieku p.n.e. mechanizm składał się z 82 precyzyjnie wykonanych elementów w tym 30 kół zębatych wykonanych z brązu.

W 2005 roku dzięki zastosowaniu technologii skanowania tomografem komputerowym udało się zajrzeć do środka mechanizmu. Wnętrze ukazało wtedy m.in. inskrypcje opisujące ruchy Słońca, Księżyca i pięciu planet poznanych w tamtym czasie. Mechanizm pozwalał nie tylko odwzorowywać ruch, ale także wyliczać, kiedy będą miały miejsce przyszłe zaćmienia.

Najnowsze badanie i stworzenie komputerowego modelu 3D pozwoliło badaczom poznać tajniki mechanizmu z Antykithiry.

"Rozwiązanie tej zagadki pokazała twórczy geniusz - połączenie cykli astronomii babilońskiej, matematyki z akademii platońskiej i astronomii starożytnej Grecji" - piszą we wstępie do opublikowanego badania naukowcy z Uniwersytetu w Londynie.

Jednym z problemów, jakie napotkali badacze, było antyczne przekonanie, że to Słońce krąży wokół Ziemi, a nie odwrotnie. Przez to elipsy planet w mechanizmie były znacznie trudniejsze do odtworzenia. Badacze zaproponowali też nową teorię. Mechanizm z Antykithiry zawierał też "smoczą dłoń", która miała wskazywać czas pojawienia się zaćmienia.

Chociaż badaczce wierzą, że ich model 3D odpowiada mechanizmowi, to nie są przekonani, czy ich model mógł być stworzony antycznymi metodami. Aby działał, zębatki musiały być umieszczone na pustych w środku osiach. Dziś do ich budowy wykorzystano by tokarki do metalu, ale nie wiadomo, czy Grecy dysponowali nimi dwa tysiące lat temu.

Rozwiązanie jednej zagadki przyniosło badaczom kolejne. Nie wiedzą, jaki był główny cel mechanizmu. Czy była to zabawka, czy narzędzie do nauki, czy może zaawansowany element sztuki. Inny pytanie, to jeśli starożytni grecy dysponowali tak zaawansowanymi umiejętnościami, to czemu nie wykorzystali ich do innych celów, np. konstrukcji zegarów.