NVIDIA Optimus w notebooku ASUS UL50VCt z hybrydową grafiką
Karta graficzna i zintegrowany układ graficzny w jednym notebooku to nie nowość. Nowością jest za to technologia NVIDIA Optimus, która obsługuje hybrydową konfigurację automatycznie, bez angażowania w to użytkownika. Działa to doskonale, oszczędza baterie i w końcu pozwala na pełne wykorzystanie "grafiki".
ASUS UL50Vt to pierwszy na świecie notebook wykorzystujący technologię NVIDIA Optimus, będącą nowoczesnym i inteligentnym następcą technologii HybridPower, która pozwalała na ręczne przełączanie pomiędzy zintegrowaną, a zewnętrzną kartą graficzną. Ręczne przełączanie układów graficznych było znane już od 200. roku, jednak w praktyce okazało się średnio udanym pomysłem.
Badania przeprowadzone przez NVIDIĘ wskazały, że ponad 90. użytkowników dysponujących notebookami z HybridPower w ogóle nie korzystało z tej funkcjonalności. Natomiast części użytkowników, którzy korzystali z funkcji nie udawało się przełączyć pomiędzy kartami (np. gdy podczas uruchomionej gry, nawet Sapera z Windows, przełączyliśmy grafikę na dodatkową, w rzeczywistości przełączenie nie następowało, a użytkownik nie otrzymywał odpowiedniej informacji zwrotnej). Dodatkowym minusem był czas przełączania, które zajmowało od 5 do 10 sekund.
Testowany notebook ASUS-a wyposażony jest w energooszczędny procesor SU7300. zintegrowaną kartę graficzną Intela GMA4500 HD i zewnętrzną NVIDII G 210M.
NVIDIA Optimus
Technologia NVIDIA Optimus potrafi inteligentnie zarządzać podsystemem graficznym, uruchamiając zewnętrzną kartę graficzną NVIDII lub zintegrowany układ Intela. Spotkamy ją w układach graficznych 20. M i 300 M, także w przyszłych Fermi i kolejnej odsłonie platformy ION.
Jak działa w praktyce? Gdy gramy i potrzebujemy wydajności zewnętrznej karty graficznej, zostaje ona ustawiona automatycznie jako aktywna, a gdy zaczynamy pracować z mniej wydajnymi aplikacjami notebook sam przełącza się na wbudowany układ graficzny Intela. To wygodna alternatywa dla wcześniejszej technologii HybridPower, która wymagała ręcznego przełączania pomiędzy zintegrowaną, a zewnętrzną kartą graficzną. Teraz ten proces wykonuje się bez naszej ingerencji na tyle inteligentnie, że np. w teście PCMark Vantage, który sprawdza wydajność pracy z aplikacjami biurowymi zewnętrzna karta graficzna jest wyłączona, a gdy przechodzi do testu obróbki materiałów multimedialnych, automatycznie uruchamiana jest szybsza zewnętrzna karta graficzna.
Technologia ta znajduje zastosowanie nie tylko gdy gramy, ale również gdy oglądamy filmy, obrabiamy materiały multimedialne, a nawet przeglądamy strony internetowe z filmami. Co istotne przy automatycznych ustawieniach spisuje się znakomicie. Poza specjalnymi profilami do uruchomienia Optimusa wystarczy każde odwołanie się aplikacji do funkcji DirectX lub DXVA (w przypadku odtwarzania filmów). Także programy korzystające z technologii CUDA automatycznie aktywują dodatkowy układ graficzny.
W sterownikach karty graficznej znajdują się też dodatkowe profile, które pozwalają przypisać do danego programu lub gry odpowiednią kartę graficzną. Są one stale aktualizowane i pobierane automatycznie z Internetu na podobnej zasadzie jak aktualizacje baz danych w aplikacjach antywirusowych.
Dla tych wszystkich którzy chcą się upewnić, która karta graficzna jest wykorzystywana przez notebook, NVIDIA udostępniła niewielki programowy gadżet, który informuje nas o włączeniu i wyłączeniu zewnętrznej karty graficznej (NVIDIA Test Tool).
Optimus to rozwiązanie sprzętowo-programowe. W domenie sprzętowej NVIDIA wprowadziła tzw. Optimus Copy Engine (za pośrednictwem szyny PCI Express przesyła dane z bufora ramki GPU do pamięci systemowej, z którą współpracuje zintegrowany układ graficzny). Zwalnia on producentów notebooków z konieczności stosowania sprzętowych dodatkowych elementów służących przełączaniu układów graficznych. ASUS UL50Vt w szczegółach
Doskonałe wrażenie robi dobrze wykonana obudowa o obłych kształtach i zwężającym się profilu dzięki, któremu komputer wydaje się o połowę cieńszy niż jest w rzeczywistości. Asus UL50Vt ma też praktyczną, sztywną klapkę chroniącą matrycę, wykonaną ze szczotkowanego aluminium i stylowe wnętrze wykończone na wysoki połysk.
Duże rozmiary obudowy umożliwiły zamontowanie klawiatury z częścią numeryczną o wymiarach 34x10,5 cm (dł./szer.) o bardzo wygodnych płaskich klawiszach. Touchpad również jest spory (8x5 cm - dł./szer.) - zintegrowano go z obudową i ma chropowatą powierzchnię. Zastosowany ekran o przekątnej 15,6 cala i rozdzielczości 1366x76. pikseli to konstrukcja z podświetleniem diodami LED.
Na szczególną uwagę zasługuje specjalna konstrukcja obudowy, która w miejscach gdzie najczęściej opieramy dłonie powinna być chłodna nawet przy długotrwałym obciążeniu notebooka (technologia Ice Cool Palm Rest) to spore osiągnięcie zważywszy na dosyć niski profil obudowy UL50VT. Tuż nad klawiaturą znajdują się dwa dodatkowe przyciski: prawy służy do włączania komputera, lewy do szybkiego wyboru profilu zasilania oraz uruchamiania wbudowanego systemu Express Gate ASUSA (odmiana Linuksa), który umożliwia szybki dostęp do Internetu, poczty (czas uruchomienia to ok. 10 sekund) bez konieczności włączania Windows 7.
Podzespoły
Większości gniazd umieszczono z prawej oraz lewej strony notebooka, z tyłu znajduje się tylko bateria. UL50Vt ma trzy gniazda USB 2.0. gniazdo VGA, HDMI, LAN, nagrywarkę DVD, czytnik kart pamięci (MMC/SD/MS/PRO). Wyposażono go też w bezprzewodową kartę sieciową (b/g/n) oraz interfejs Bluetooth.
Za przetwarzanie danych odpowiada energooszczędny procesor Intel Core 2 Duo SU7300. o prędkości 1,3 GHz (dwa rdzenie), który doskonale nadaje się do pracy z najnowszym systemem Windows 7, pakietami biurowymi, aplikacjami internetowymi. Często wykorzystywany jest do budowy notebooków o długim czasie pracy na baterii, bo to jedna z popularniejszych jednostek niskonapięciowych Intela (ULV) o dobrym współczynniku mocy cieplnej do wydajności (TDP 10W).
Procesor ma spory zapas mocy i bez większych problemów znosi przetaktowanie o kilkadziesiąt procent. Dzięki wbudowanej w notebook technologii Turbo3. ASUSA możemy w prosty sposób przyspieszyć jego pracę o 33% (1733 MHz - 6,5 x 267). Wystarczy w panelu sterowania wybrać "Opcje zasilania" następnie Power4Gear. Program ten zarządza dodatkowymi profilami zasilania, i możliwością przetaktowania procesora - na dole ma przycisk "Turbo", który powinien być aktywny. To istotne udogodnienie, bo o ile zastosowany procesor w codziennych zastosowaniach spisuje się dobrze, to bardziej wymagające aplikacje działają na nim dosyć wolno, a po przetaktowaniu wyraźnie zyskują na wigorze.
W co pogramy?
Oprócz zintegrowanej karty graficznej Intela GMA 4500. HD, która nadaje się jedynie do podstawowych operacji, w notebooku zamontowano szybszy układ NVIDII GeForce G 210M, który posiada wsparcie dla DirectX10.1. Różnice w szybkości przetwarzania grafiki 3D pomiędzy zintegrowanym układem graficznym a zewnętrzną kartą GPU są znaczne. Doskonale oddaje to test 3DMark06, w którym ASUS UL50Vt przy aktywnej karcie graficznej Intela uzyskał wynik 888 pkt., a z wydajniejszą NVIDII 3439 pkt.
W testach PCMark Vantage i wymuszeniu z korzystania przez system tylko ze zintegrowanego układu graficznego notebook ASUS-a uzyskał 319. pkt. (procesor pracował z częstotliwością taktowania 1,3 GHz). Po uruchomieniu technologii Optimus i włączenia trybu turbo dla procesora (1,73 GHz) uzyskaliśmy 3623 pkt.
Niestety, niezbyt wydajny procesor i czterokrotnie szybsza karta graficzna w takich grach jak S.T.A.L.K.E.R. Clear Sky, FarCry 2 sprawdzają się dosyć słabo. Aby uzyskać odpowiedni komfort grania musimy liczbę detali zmniejszyć do połowy i zrezygnować z używania biblioteki DX10, wówczas gry działają z prędkości ok. 20-30 kl./s. Czas pracy na baterii
Dzięki technologii Optimus NVIDII ASUS UL50Vt ten potrafi pracować ponad dziewięć godzin na baterii (57. minut w teście MobileMark07 - Reader), a przy tym nie traci nic na wydajności. Jak na razie jest to jeden z nielicznych notebooków z zewnętrzną kartą graficzną, który działa tak długo bez zewnętrznego zasilania.
Dla porównania testowany przez nas komputer ASUS-a UL50VG o identycznej konfiguracji (jedyna różnica bateria o pojemności 560. mAh i oczywiście brak technologii NVIDIA Optimus) - pracował ze zintegrowanym układem graficznym 470 minut (test Productivity MobileMark 07). Testowany notebook ASUSA UL50Vt z NVIDIA Optimus w tym samym teście uzyskał 427 minut, lecz jednocześnie w testach wydajności uzyskał o 15% lepsze wyniki.
Podsumowanie
Technologii Optimus wróżymy duży sukces. Jest to świetne rozwiązanie, doskonale sprawdzające się w praktyce. Testowany pierwszy notebook z nowym rozwiązaniem to dość specyficzna konfiguracja. Nadaje się do grania w prostsze gry, a dodatkowy układ graficzny NVIDII pozwala mu także na bezproblemowe odtwarzanie filmów HD czy wykorzystanie GPU w zastosowaniach multimedialnych (kodowanie wideo, wsparcie dla filtrów graficznych w aplikacjach do obróbki zdjęć, itp). Wiemy, że wkrótce ma także trafić do komputerów z wydajniejszymi układami graficznymi oraz do nowej wersji platformy NVIDIA ION, którą opracowano dla netbooków, komputerów zintegrowanych all-in-one oraz miniaturowych pecetów typu nettop.