Nie był tym, za kogo go braliśmy. "Człowiek lodu" wyglądał inaczej

Nie był tym, za kogo go braliśmy. "Człowiek lodu" wyglądał inaczej17.08.2023 14:01
"Człowiek lodu"
Źródło zdjęć: © Licencjodawca | Gregor Staschitz

Ötzi to najstarsze ludzkie ciało, jakie znaleziono w nienaruszonym stanie. Żyjący ponad pięć tys. lat temu "człowiek lodu" jest też jednym z najlepiej przebadanych, choć wciąż potrafi zaskoczyć. Najnowsza, pogłębiona analiza DNA wykazała, że ten starożytny jegomość nie jest do końca tym, za kogo go uważaliśmy.

Dotychczasowe rekonstrukcje przedstawiały Ötziego jako jasnoskórego i jasnookiego, a do tego obficie obdarzonego jasnym owłosieniem łowcę-zbieracza o kaukaskim pochodzeniu. Po przeprowadzeniu nowej, pogłębionej analizy naukowcy z niemieckiego Instytutu Maxa Plancka każą spojrzeć na 46-latka sprzed pięciu millenniów nieco inaczej. A właściwie: zupełnie inaczej.

Jak wyglądał Ötzi?

Odnalezione w 1991 roku ciało Ötziego fascynuje ludzi od samego początku. Naukowcy szybko też zabrali się za dokładne badania i analizy tej mumii liczącej sobie 5,3 tys. lat, lecz teraz okazuje się, że wyciągnięte wnioski mogły być błędne. Ten 46-latek najpewniej wcale nie był owłosionym, kaukaskim łowcą-zbieraczem (jak dotąd sugerowano), lecz rolnikiem o stosunkowo ciemnej skórze i niezbyt gęstym owłosieniu, na czele z łysiejącą głową. Pojedyncze włosy najprawdopodobniej były zaś czarne.

Pochodzenie "człowieka lodu", Źródło zdjęć: © Cell Genomics
Pochodzenie "człowieka lodu"
Źródło zdjęć: © Cell Genomics

– Analiza genomu ujawniła cechy fenotypowe, takie jak wysoka pigmentacja skóry, ciemny kolor oczu i łysienie typu męskiego – podsumował antropolog ewolucyjny Johannes Krause z Instytutu Maxa Plancka w Niemczech. To zupełnie inna wizja niż ta, jaką znaliśmy dotychczas. Wcześniejsze rekonstrukcje przedstawiały Ötziego jako jasnoskórego, jasnookiego i relatywnie mocno owłosionego mężczyznę.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Skąd takie różnice?

Poprzednie rekonstrukcje oparte były na odnalezionych w genomie Ötziego dowodach na bliskie spokrewnienie ze współczesnymi mieszkańcami Sardynii. Stąd właśnie wizja kaukaskich rysów i łowiecko-zbierackiej profesji. Szerzej zakrojona analiza zdaje się jednak zaprzeczać tym rewelacjom. Sugeruje bliższe spokrewnienie z rodem neolitycznych rolników z Anatolii. Odnaleziono dowody między innymi na ciemną pigmentację skóry i rolniczą dietę.

Te odkrycia pasują zresztą do wyglądu samej mumii. Zachowano ciało jest pozbawione włosów i stosunkowo ciemne. Wcześniej jednak twierdzono, że jest to efekt trwającego ponad pięć tysięcy lat zamrożenia ciała, a nie odzwierciedleniem wyglądu żyjącego Ötziego. Zespół pod wodzą Johannesa Krausego wskazuje, że – choć całkowicie zrozumiały w tej sytuacji, to jednak – był to błąd. Naukowcy przedstawili wyniki swoich analiz w artykule na łamach Cell Genomics.

Wojciech Kulik, dziennikarz Wirtualnej Polski

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.