Konsument w sieci - nie bądź głupi, nie daj się oszukać

Dla jednych niezbędny wynalazek, dla innych - niestety źródło sieciowych oszustw. Dzięki
internetowi wiele spraw możemy rozwiązać szybciej i łatwiej pod warunkiem, że korzystamy z niego rozsądnie. Z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu UOKiK przestrzega przed wirtualnymi pułapkami.

Polski internauta przede wszystkim rozmawia przez komunikatory, szuka danych oraz materiałów rozrywkowych. Ściąganiem plików zajmuje się 2. proc. badanych. Jedna trzecia ankietowanych kupuje w sieci. Obchodzony 9 lutego w Polsce już po raz szósty Dzień Bezpiecznego Internetu ma przypomnieć użytkownikom o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu.

Zakładasz profil na portalu społecznościowym - podajesz numer telefonu, adres, umieszczasz zdjęcia z egzotycznej wycieczki? Jeżeli na któreś z tych pytań odpowiedziałeś "tak", zawsze powinieneś zwrócić uwagę na rodzaj ochrony twoich danych stosowany przez portal, czy wirtualnego sprzedawcę. Ponadto o swoich prawach powinieneś pamiętać korzystając z witryn internetowych oferujących płatne usługi - np. edukacyjne, poradnikowe. Z praktyki UOKiK wynika, że wiedza na temat wirtualnych zagrożeń jest niewielka i powierzchowna zarówno u dzieci, jak i rodziców. Dlatego Urząd przypomina o podstawowych zasadach korzystania z sieci:

Sytuacja 1. Zanim ściągniesz pliki, przeczytaj regulamin - zachęcony informacją o darmowej usłudze, logujesz się na stronie, akceptujesz regulamin i szukasz ulubionego filmu do pobrania. Po kilku dniach dostajesz wezwanie do zapłaty. Co zrobić w sytuacji, gdy zamówiliśmy bezpłatną usługę, a sprzedawca po kilku dniach żąda jednak zapłaty? Każdy przypadek jest inny i warto w takich sytuacjach skorzystać z bezpłatnej porady prawnej jednego z ponad 370 rzeczników konsumentów. Ponadto pamiętajmy, że z umowy zawartej przez internet możemy zrezygnować bez ponoszenia dodatkowych opłat. Wystarczy powiadomić o tym na piśmie właściciela portalu w ciągu 10 dni od jej zawarcia. Należy podkreślić, że bez względu na to z jakich usług korzystamy, zawsze musimy zapoznać się z regulaminem, w którym zawarte są informacje o zasadach korzystania z wybranej usługi, jej cena i sposób składania reklamacji, a także warunki odstąpienia od umowy.

Sytuacja 2. Zanim wyślesz sms, sprawdź ile kosztuje. Masz objawy chorobowe - zamiast iść do lekarza, korzystasz ze strony internetowej, zachęcającej do zdiagnozowania przez sms. Usługa jest płatna - o czym przekonujesz się po wysłaniu smsa. Urząd przypomina, że przed skorzystaniem z telefonicznych, płatnych porad lub wzięciem udziału w jakimkolwiek konkursie, zawsze należy sprawdzić cenę minuty połączenia lub wysłania smsa. Pomocny w tym przypadku będzie regulamin, w którym organizator powinien zamieścić informacje o sobie oraz dane, które pozwolą nam ocenić czy skorzystanie z usługi lub gra o obiecaną nagrodę rzeczywiście się nam opłaca.

Sytuacja 3. Zanim kupisz, sprawdź od kogo. Sklep internetowy oferuje sprzęt AGD znacznie taniej niż inni przedsiębiorcy pod warunkiem, że konsument od razu wpłaci pieniądze na konto. Strona internetowa nie zawiera wymaganych prawem informacji, ale nie budzi to twoich podejrzeń. Płacisz za towar, który do ciebie nie dociera. Okazuje się wówczas, że ten przedsiębiorca nie istnieje.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przestrzega przed stronami internetowymi, które nie zawierają podstawowych informacji o sprzedawcy. Przed dokonaniem transakcji powinniśmy sprawdzić na stronie, czy przedsiębiorca zarejestrował działalność gospodarczą - pomocne będą numery KRS czy REGON. A także dokładny adres. W sytuacji, w której nie jesteśmy zadowoleni z zamówienia, mamy prawo do zwrotu produktu w ciągu 1. dni. Jeżeli natomiast towar nie został wysłany, przedsiębiorca nie istnieje, zgłośmy sprawę organom ścigania - być może mamy wówczas do czynienia z oszustwem.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przypomina, że w sytuacji sporu z przedsiębiorcą konsumenci mogą skorzystać z pomocy miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. W przypadku usług telekomunikacyjnych abonenci powinni szukać pomocy w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej, który zajmuje się rozwiązywaniem sporów konsumentów z przedsiębiorcami poprzez mediacje, jak również przed działającym przy Prezesie UKE sądem polubownym. W przypadku wykorzystania niezgodnego z prawem danych osobowych właściwą instytucją będzie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.

Dzień Bezpiecznego Internetu obchodzony jest w Polsce od 2005 roku z inicjatywy Komisji Europejskiej w ramach programu "Safer Internet". Program jest adresowany w szczególności do dzieci i młodzieży, promuje bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z internetu.