Czy pająki zapadają w sen? Naukowcy postanowili to sprawdzić

Wielu z nas uważa pająki za przerażające stworzenia, których należy unikać lub po prostu ignorować. Osoby chorujące na arachnofobię, czyli fobię lękową, spotkanie z tymi zwierzętami przypłacają poczuciem zagrożenia, wstrętu czy obrzydzenia. Reakcje są naprawdę różne, ale najnowsze badania mogą sprawić, że chociaż w niewielkim stopniu zmienimy swoje zdanie o pająkach.

Daniela Roessler i jej współpracownicy postanowili poszukać odpowiedzi na pytanie: czy pająki śpią? Badania zainspirowały zwierzęta, które Roessler zauważyła wiszące w nocy na niciach jedwabiu w ich laboratoryjnych pojemnikach. Naukowcy postanowili wykorzystać kamery, które obserwowały nocne zachowanie niewielkich, pospolitych pająków - skakunów, zazwyczaj osiągających wielkość 2-12 mm i posiadających cztery pary oczu. Swoimi spostrzeżeniami podzielili się na łamach czasopisma naukowego "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Analiza zgromadzonych materiałów wideo pozwoliła zauważyć powtarzające się wzorce zachowań, które przypominały cykle snu. Nogi pająków drgały, podobnie jak i części ich oczu. Naukowcy opisali ten wzór jako "stan podobny do snu REM". U ludzi sen REM, nazywany też snem paradoksalnym, jest fazą, w której występują szybkie ruchy gałek ocznych i wysoka aktywność mózgu. Pojawiają się marzenia senne, a śpiące osoby zazwyczaj mają nieregularny oddech. Rośnie też częstość skurczów serca.

Dotychczas przeprowadzone badania wykazały, że sen REM występuje też u niektórych ssaków np. psów czy kotów, oraz ptaków. Eksperci nie poświęcali jednak zbyt wiele uwagi śpiącym pająkom. Dopiero zespół Roessler wykazał, że nocne ruchy pająków przypominały sen REM u innych gatunków i pojawiały się w regularnych cyklach, podobnych do wzorców snu u ludzi.

Badania wymagają kontynuacji. Eksperci muszą zweryfikować, czy pająki rzeczywiście śpią, gdy znajdują się w tego typu stanach spoczynku. To będzie wymagało m.in. sprawdzenia reakcji/lub ich braku na różnego rodzaju bodźce. Naukowcy uważają, że ich odkrycia są ekscytujące i rzucają nowe światło na te niewielkie stworzenia. Nie wszyscy jednak podchodzą do nich z takim samym entuzjazmem. Przykładowo, Jerry Siegel, badacz snu, cytowany przez serwis Phys zaznacza, że skakuny są bardzo daleko od ludzi na drzewie ewolucyjnym, dlatego ma wątpliwości, czy pająki mogą naprawdę doświadczać snu REM.

Więcej informacji o badaniach dotyczących snu pająków można znaleźć w artykule "Regularly occurring bouts of retinal movements suggest an REM sleep–like state in jumping spiders", który ukazał się na łamach "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Karolina Modzelewska, dziennikarka Wirtualnej Polski