Czy kiedykolwiek wyeliminujemy COVID-19? Naukowcy mają odpowiedź

Nie brakuje opinii ekspertów, że koronawirus SARS-CoV-2 rozprzestrzenił się na świece do tego stopnia, że będziemy musieli nauczyć się z nim żyć. Nowe badanie naukowe dowodzi, że wciąż mamy jednak szansę pozbyć się COVID-19 raz na zawsze. Badacze podkreślają przy tym, że nie będzie to łatwe zadanie.

Zespół badaczy z Nowej Zelandii przeprowadzili metaanalizę, która miała dać odpowiedź na pytanie: czy mamy szansę całkowicie wyeliminować koronawirusa SARS-CoV-2? W tym celu uczeni sprawdzili wcześniejsze badania oraz porównali COVID-19 z polio i ospą. Okazuje się, że mimo rozpowszechnienia się choroby na całym świecie, wciąć posiadamy możliwości, aby ją wykorzenić.

Naukowcy zwracają tutaj uwagę, że chociaż w skali globalnej koronawirus wciąż postępuje, to udało się go tymczasowo wyeliminować w kilku miejscach na świecie. Wymieniają tu m.in. Chiny, Islandię i Nową Zelandię, które zdołały tego dokonać przed powstaniem szczepionek, stosując kontrole graniczne, dystans społeczny, testowanie, śledzenie kontaktów i wprowadzenie obowiązku noszenia maseczek.

Wcześniej – zauważają badacze – udało nam się całkowicie wyeliminować co najmniej jedną ludzką chorobę – ospę. Jak czytamy w opracowaniu zespołu, choroba ta towarzyszyła nam przez 3 tys. lat, zanim szeroko zakrojona globalna kampania szczepionkowa zdołała ją unicestwić w latach 70-tych. 

Oczywiście nie oznacza to, że koronawirus zostanie z nami przez tysiące lat, gdyż dziś dysponujemy możliwościami niedostępnymi dla ludzi żyjących w innych epokach. Przykład ospy pokazuje jednak, jak istotna wyeliminowaniu choroby jest rola szczepionek.

Innym przykładem choroby, która została niemal całkowicie wykorzeniona dzięki szczepieniom, jest polio. Dwa z trzech serotypów wirusa wywołującego polio zostały wyeliminowane na całym świecie, a liczba przypadków najbardziej zaraźliwej wersji  zmniejszyła się o 99 procent w ciągu 30 lat.

Aby sprawdzić, czy jesteśmy w stanie zrobić to samo w przypadku COVID-19, nowozelandzcy uczeni stworzyli trzypunktowy system dla 17 zmiennych eliminacyjnych, takich jak dostępność bezpiecznej i skutecznej szczepionki, czas trwania odporności, wpływ środków finansowych na zdrowie publiczne oraz skuteczne informowanie obywateli o kontroli infekcji.

Analizując te zmienne zauważyli, że COVID-19 uzyskał 28 punktów na 51, podczas gdy polio miało 26 punktów. Oznacza to, że mamy wiele elementów, których potrzebujemy, aby móc uznać wyeliminowanie koronawirusa za możliwe do wykonania. W tej bardzo wstępnej analizie wyeliminowanie COVID-19 wydaje się nieco bardziej wykonalne niż w przypadku polio, ale znacznie trudniejsze niż w przypadku ospy – podsumowują autorzy badania.

Zwracają przy tym uwagę na wyzwania techniczne, które mogą utrudniać wykorzenienie COVID-19. Wymieniają tutaj m.in. niechęć do szczepień oraz nowe warianty wirusów, które "mogą wyprzedzić globalne programy szczepień".

Należy do tego dołożyć wysokie koszty wdrażania programów szczepień i modernizacji systemów opieki zdrowotnej. Istnieją jednak także pewne korzyści wynikające z podejmowanych prób pokonania COVID-19. Modernizacja systemów opieki zdrowotnej może np. okazać się przydatna w przyszłości przy zwalczaniu innych chorób.