Polska rakieta LLR‑33 BURSZTYN 2K dotarła do przestrzeni kosmicznej

3 lipca, po starcie z norweskiego centrum kosmicznego Andøya Spaceport, polska rakieta ILR-33 BURSZTYN 2K dotarła do umownej granicy przestrzeni kosmicznej. Wyznacza ją linia Kármána, rozciągająca się 100 km nad Ziemią.

Kilka dni temu dziennikarka Wirtualnej Polski Karolina Modzelewska informowała o przygotowaniach do ważnego testu polskiej rakiety ILR-33 BURSZTYN 2K. Konstrukcja opracowana przez Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa była przygotowywana do suborbitalnego lotu, który miał zostać przeprowadzony z norweskiego centrum kosmicznego Andøya Spaceport.

Start rakiety odbył się – zgodnie z planem – 3 lipca i zakończył pełnym powodzeniem. ILR-33 BURSZTYN 2K nie tylko zgodnie z założeniami odbyła suborbitalny lot, ale także dotarła do granicy kosmosu. Jest nią tzw. linia Kármána rozciągająca się 100 km nad Ziemią, oddzielająca umownie ziemską atmosferę od przestrzeni kosmicznej.

Rakieta ILR-33 BURSZTYN 2K jest dwustopniowa, ma 5 metrów długości i średnicę 23 cm. Podczas lotu rozpędza się do 1,4 km/s, a jej konstruktorzy zakładają, że może dolecieć na wysokość 100 km. Jak dowiódł przeprowadzony w Norwegii test, wartość ta została osiągnięta.

Sukces polskiej rakiety ma duże znaczenie: ziemska atmosfera jest dobrze zbadana do wysokości około 30 km, do której docierają balony stratosferyczne ze sprzętem naukowym. Dobrze zbadana jest także przestrzeń od ok. 200 km nad Ziemią, gdzie przebiegają najniższe orbity satelitów.

Najsłabiej zbadany jest obszar pośredni – wyższe warstwy atmosfery i bliska przestrzeń kosmiczna. Tę właśnie lukę wypełniają rakiety takie jak ILR-33 BURSZTYN 2K, pozwalające na testowanie niewielkim kosztem rozwiązań, przeznaczonych dla sprzętu kosmicznego.

Co istotne, zastosowane w nich rozwiązania techniczne – jak np. pierwszy na świecie hybrydowy silnik, w którym jako utleniacz został użyty nadtlenek wodoru o stężeniu 98 proc. - stanowią wstęp do rozwoju większych rakiet, tworząc fundamenty polskiego przemysłu kosmicznego.

ILR-33 BURSZTYN 2K jest pierwszą polską rakietą kosmiczną, ale niejedyną konstrukcją o takich ambicjach. Ze współczesnych konkurentów warta uwagi jest m.in. rakieta Perun, rozwijana przez gdyńską firmę SpaceForest.

Warto również pamiętać o prowadzonym przez Polskę w latach 60. i 70. programie rakietowym, którego owocem była seria rakiet Meteor. Wraz z kolejnymi lotami osiągały one coraz większe wysokości. Jedna z nich, Meteor-2K, teoretycznie była zdolna do przekroczenia granicy 100 km.

Nie ma jednak dowodu, że ją przekroczyła – najwyższy pułap, na jakim zarejestrowano obecność Meteora, to 92 km. Pomiar jest jednak obarczony błędem, bo jest to wysokość, na której po raz pierwszy zarejestrowano radarowe odbicie wyrzuconych z rakiety dipoli – sama rakieta mogła polecieć wyżej.

W przypadku rakiety ILR-33 BURSZTYN 2K, której lot był precyzyjnie śledzony, nie ma takich wątpliwości. Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa zbudował i z powodzeniem przetestował pierwszą polską rakietę kosmiczną.