"Leczą się" owadami. To ich specjalna taktyka

Badacze z Kibale w Ugandzie opisali przypadki przykładania latających owadów do otwartych ran u szympansów. Na pięć obserwacji raz pomoc skierowano do innego osobnika.

ISTANBUL, TURKIYE - AUGUST 20: The baby gorilla named 'Zeytin', found last year at the Istanbul Airport inside cargo transiting from Nigeria to Thailand and currently undergoing rehabilitation, plays at a field as it is being prepared by the Ministry of Agriculture and Forestry's Directorate General of Nature Conservation and National Parks (DKMP) to return to its natural habitat in Nigeria, at a zoo in Polonezkoy district of Istanbul, Turkiye on August 20, 2025. On Dec. 22 last year, customs enforcement teams at the Istanbul Airport discovered the baby gorilla in a cage-type box on a Nigeria-origin, Bangkok-bound flight. The rehabilitation process of the gorilla continues at a zoo in Polonezkoy. (Photo by Arife Karakum/Anadolu via Getty Images)Szympans, zdjęcie poglądowe
Źródło zdjęć: © GETTY | Anadolu
Aleksandra Dąbrowska

Zwierzęta reagują na urazy na wiele sposobów. Jak dotąd dowody na to, że zwierzęta opatrywały rany materiałami biologicznie aktywnymi, są rzadkie. Szympansy znane są z lizania ran, a czasami przyciskania do nich liści, ale te zachowania są wciąż tylko częściowo poznane.

Niedawne obserwacje terenowe w Ugandzie, we wschodniej Afryce, ujawniają obecnie intrygujące spostrzeżenia na temat tego, jak te zwierzęta radzą sobie z ranami.

Szympansy i owady: nowe zachowanie

W badaniach przeprowadzonych w Parku Narodowym Kibale w Ugandzie, naukowcy zaobserwowali, jak szympansy stosowały owady na własne otwarte rany pięciokrotnie. W jednym przypadku szympans udzielał takiej "pierwszej pomocy" innemu szympansowi.

We wszystkich zaobserwowanych przypadkach sekwencja działań wydawała się celowa. Szympans złapał niezidentyfikowanego owada latającego, unieruchomił go wargami lub palcami i przycisnął bezpośrednio do otwartej rany.

Potencjalna funkcja i pytania

Ten sam owad był czasami aplikowany ponownie kilka razy, niekiedy po krótkim trzymaniu w pysku, zanim został wyrzucony. Inne szympansy od czasu do czasu uważnie obserwowały ten proces, pozornie z ciekawością.

Dociskanie owadów do ran nie zostało jeszcze udowodnione jako przyspieszające gojenie lub zmniejszające ryzyko infekcji. Jednak, jak ocenia The Conversation, wiele owadów wytwarza substancje przeciwdrobnoustrojowe lub przeciwzapalne. Istnieje zatem możliwość, by owady pomagały w leczeniu. Wciąż zatem potrzebne są badania naukowe.

Wątki społeczne i empatia

Aktywne pomaganie u szympansów jest rzadkie. Obok pielęgnacji sierści, dzielenia się jedzeniem i wsparcia w konfliktach, przykładanie owada do rany rodzeństwa może wskazywać zatem na formę troski. Jak ocenia The Conversation, wcześniej opisywano w badaniach też przykładanie liści do ran niespokrewnionych członków grupy.

Badacze pytają, czy wybór owadów jest selektywny i jak zachowanie się utrwala: przez obserwację innych, czy jako indywidualna innowacja. Jeśli okaże się lecznicze, byłby to kolejny ślad ewolucyjnych korzeni opieki i prospołeczności u naczelnych.

Cyfrowy Polak © Cyfrowy Polak
Wybrane dla Ciebie
Cichy kryzys w lasach. Polscy naukowcy ujawniają skalę problemu
Cichy kryzys w lasach. Polscy naukowcy ujawniają skalę problemu
ORP Ślązak wyszedł w morze. Polska korweta nadal bez uzbrojenia
ORP Ślązak wyszedł w morze. Polska korweta nadal bez uzbrojenia
Pierwsza kobieta na wózku poleciała w kosmos. Lot, który przełamał barierę
Pierwsza kobieta na wózku poleciała w kosmos. Lot, który przełamał barierę
Morze z "krwawym" odcieniem. Obraz jak z apokalipsy na słynnej plaży
Morze z "krwawym" odcieniem. Obraz jak z apokalipsy na słynnej plaży
Znalazł go przypadkiem. Niemiecki samolot przeleżał tam prawie 50 lat
Znalazł go przypadkiem. Niemiecki samolot przeleżał tam prawie 50 lat
Stracili 70 mln dol. Ukraiński atak na rosyjskie myśliwce Su-27
Stracili 70 mln dol. Ukraiński atak na rosyjskie myśliwce Su-27
Czy Wszechświat jest symulacją? Są wskazówki
Czy Wszechświat jest symulacją? Są wskazówki
Jaką osobowość ma AI? Naukowcy próbują to zbadać
Jaką osobowość ma AI? Naukowcy próbują to zbadać
Wybrali nowy rząd. O dalszym wsparciu dla Ukrainy mówią krótko
Wybrali nowy rząd. O dalszym wsparciu dla Ukrainy mówią krótko
Pierwsza taka aukcja. 1,3 GW mocy na polskim Bałtyku
Pierwsza taka aukcja. 1,3 GW mocy na polskim Bałtyku
USA przejmują TikToka. Ale wojna o algorytm dopiero się zaczyna
USA przejmują TikToka. Ale wojna o algorytm dopiero się zaczyna
Kolejny wojenny gigant zszedł na wodę. Trafi na Bliski Wschód
Kolejny wojenny gigant zszedł na wodę. Trafi na Bliski Wschód
NIE WYCHODŹ JESZCZE! MAMY COŚ SPECJALNIE DLA CIEBIE 🎯