DirectX10 = 10 razy wolniej?

Kilka dni temu producent popularnej gry Company of Heroes udostępnił długo oczekiwaną łatkę, umożliwiającą korzystanie z funkcji DirectX10. COH to pierwsza gra oferująca wsparcie nowych funkcji obecnych w systemie operacyjnym Vista, pokazująca czego możemy się spodziewać po efektach w przyszłych grach. Sprawdziliśmy czy rzeczywiście, tak jak zapowiadano, DX10 umożliwia uzyskania przepięknej grafiki przy minimalnym, dodatkowym obciążeniu procesora graficznego. W tym celu zebraliśmy kilka aktualnie dostępnych kart NVIDII i ATI obsługujących DX10 i z ich udziałem przeprowadziliśmy testy wydajności w Company of Heroes. Wczoraj z wrocławskiego Techlandu dotarł do nas także oficjalny benchmark DX10 bazujący na silniku gry Call of Juarez, który także wykorzystaliśmy do oceny wydajności kart. Jakie są wnioski z naszych testów? Niepokojące. Jeśli tak ma wyglądać minimalny wpływ DX10 na wydajność, to my pozostaniemy przy DX9. Spadek wydajności po uruchomieniu DX10 jest po prostu gigantyczny!!!

DirectX 10 został opracowany z myślą o eliminacji "wąskich gardeł" w systemie. Takim wąskim gardłem ostatnio są procesory. Teraz większość obliczeń ma być wykonywana przez procesor graficzny z ominięciem procesora głównego ( CPU ). Oczywiście wprowadzono też szereg usprawnień jeśli chodzi o cieniowanie, w rezultacie gry wyglądają dużo lepiej niż dotychczas. Wszelkie udoskonalenia DX10 szczegółowo opisaliśmy tutaj - http://www.pcworld.pl/artykuly/54529.html.

Premiera pierwszych kart obsługujących funkcje DX10 odbyła się 9 listopada 2006 roku. Wtedy NVIDIA wprowadziła do oferty serię kart z procesorami GeForce 8800 - http://www.pcworld.pl/news/102201.html, które pomimo dość długiego stażu rynkowego wciąż są niedoścignione pod względem wydajności. Niedawna premiera pierwszego modelu AMD/ATI obsługującego DX10 - Radeona HD 2900 XT - http://www.pcworld.pl/news/109949.html dawała nadzieję na nadejście dla modeli 880. godnego rywala. Okazało się jednak, że topowy Radeon wcale nie jest taki wydajny jak by się z pozoru wydawało. Choć w benchmarkach syntetycznych wypadał bardzo dobrze, to już w grach jego wydajność raczej rozczarowywała. ATI odgrażało się, że jest tylko kwestią czasu gdy wszelkie zalety procesorów R600 ( kodowa nazwa HD 2900 XT ) zostaną uwidocznione.

Taką okazją miały być gry DX10. I doczekaliśmy się. Producent gry COH zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami udostępnił łątkę, która pozwala uzyskać lepszą grafikę w grze. Oczywiście aby skorzystać z tych dobrodziejstw trzeba spełnić kilka warunków. Pierwszy to posiadanie odpowiedniej karty graficznej. Procesory graficzne NVIDII, które aktualnie obsługują DX10 to wszystkie modele serii GeForce 8000 ( a więc 8800, 8600, 8500, także mobilne 8400 ). Aktualnie dostępny jest tylko jeden model GPU AMD/ATI, który jest zgodny z DX10 i jest to wspomniany Radeon HD 2900 XT. Wkrótce powinno pojawić się w sklepach 9 kolejnych procesorów ( 4 do komputerów stacjonarnych i 5 do notebooków ). Drugi wymóg to konieczność uruchamiania gier w systemie operacyjnym Windows Vista. Tylko tam znajdziemy obsługę DX10. Na razie Microsoft stanowczo twierdzi, że DX10 dla Windows XP nie będzie. Tłumaczone jest to zbyt ścisłym związkiem DX10 z architekturą systemu, jednak naszym zdaniem chodzi wyłącznie o wymuszenie na użytkownikach
przesiadki na nowy system. DX10 dla XP z punktu widzenia technicznego byłby jak najbardziej realny, jednak sądzimy, że niestety nie doczekamy się realizacji tego pomysłu. Ostatnim ogniwem niezbędnym do uruchomienia nowych funkcji DX10 są najnowsze sterowniki NVIDII i ATI, które można pobrać ze stron producentów i naszego serwera. DX10 w praktyce

Badając wydajność kart w DX1. postanowiliśmy skoncentrować się na grze Company of Heroes i oficjalnej ( a nie wcześniej udostępnionej przez AMD i praktycznie nie działające na kartach NVIDII ) wersji benchmarku DX10 Call of Juarez. Benchmark naszych wrocławskich kolegów nie tylko doskonale pokazuje możliwości DX10 lecz także jest bardzo efektowny. Karta generuje obszerne krajobrazy górskie, kamera przelatuje nad pięknymi wodospadami aby pod koniec swej podróży dotrzeć do wioski rodem z westernu. Cieszymy się, że tak udany produkt i jedna z pierwszych na świecie gier DX10 wyszła spod ręki polskich programistów. Możecie zarzucić nam, że są jeszcze inne dema obsługujące nowe funkcje - np. demo gry Lost Planet. Naszym zdaniem ten benchmark w chwili obecnej nie nadaje się do przeprowadzenia obiektywnych testów. Działa poprawnie wyłączeni z kartami NVIDII, z modelem ATI nie chciał współpracować. Company of Heroes to gra, którą możecie nabyć w sklepach. Jest to tytuł dobrze znany, wprowadzono w nim już szereg
poprawek i można go uznać za dopracowaną grę. Z tego też względu uważamy, że gra ta dobrze nadaje się do pokazania jak DX10 wpływa obecnie na wydajność w grach.

Benchmark Call of Juarez w oficjalnej wersji jaką otrzymaliśmy także dobrze pokazuje możliwości kart z DX10. Działa przy tym sprawnie zarówno na kartach NVIDII jak i ATI ( przy optymalizacji kodu gry brali udział inżynierowie z obu firm ).

Łatka pozwala m.in. na: oświetlanie obiektów poprzez przypisane instrukcji oświetlenia do konkretnych pikseli, wykorzystanie modelu cieniowania 4.0 ( bardziej realistyczne, miękkie cienie ), cienie dla obiektów na które pada światło z kilku źródeł ( do 4 punktów oświetlenia ), obsługę trybu wygładzania CSAA ( Coverage Sampling Antialiasing ) - jakość obrazu w tym trybie ma być porównywalna z trybami MSAA 8. i 16x przy spadku wydajności porównywalnym z uruchomieniem znanego wcześniej trybu MSAA 4x. Generalnie DX10 ma wprowadzić bogatsze środowisko w grze ( m.in. więcej trawy, obiektów upiększających otoczenie ) bez istotnego negatywnego wpływu na wydajność. Tyle teorii, czas na testy praktyczne.

Do testów użyliśmy polskiej wersji językowej gry COH, która po wprowadzeniu wszelkich dostępnych uaktualnień finalnie występowała w wersji 1.7. Testy przeprowadziliśmy przy wykorzystaniu kart graficznych Galaxy GeForce 8600 GTS, GeCube Radeon HD 2900 XT oraz NVIDIA GeForce 8800 Ultra.

Jak widzicie do kompletu zabrakło nam modeli GeForce 880. GTS, których niestety nie mieliśmy w czasie testów w redakcji. Karty te już do nas jadą, a ich wyniki w COH zaprezentujemy wkrótce.

Na początek jedna ważna uwaga. Wydajność kart w COH sprawdziliśmy zarówno w systemie operacyjnym Windows XP jak i Vista. Choć niemiłych przygód z pracą gier w Viście mieliśmy w przeszłości niemało, to jednak uczciwie trzeba przyznać, że COH w obu systemach zainstalowanych na tej samej platformie sprzętowej działał praktycznie tak samo wydajnie. To dobra informacja dla użytkowników Visty. Podobne wnioski dotyczą testów innych nowych gier, np. S.T.A.L.K.E.R czy Supreme Commander. Starsze tytuły wciąż jednak mogą pod Vistą sprawiać problemy lub tez pracować wolniej niż w XP.

Patch dla COH udostępnia nam możliwość wyboru nowego trybu - Ultra w pozycji Szczegółowość terenu. Przy testach DX9 takiego trybu nie ma. Najwyższy z dostępnych to Wysokie i taki tryb pozostawiliśmy dla zachowania identycznych ustawień w DX9 i 10. Sprawdziliśmy jednak jak gra reaguje na ustawienie Szczegółowości terenu w trybie Ultra. Okazało się, że spadek wydajności w stosunku do trybu Wysokie jest bardzo niewielki.Szokujące wyniki

Company of Heroes to dobra lecz wymagająca gra. Wymagająca nie tylko pod względem poziomu trudności rozgrywki lecz także stawiająca wysoką poprzeczkę odnośnie wydajności peceta. Widać to wyraźnie po wynikach naszych testów.

Choć nasza maszyna testowa do słabeuszy z pewnością nie należy, to gra nie pracuje na niej nadzwyczaj szybko. Istotne jest za to to, że nawet przy stosunkowo taniej karcie graficznej GeForce 8600 GTS, w DirectX 9 i rozdzielczości 1280x1024 pikseli i maksymalnych detalach rozgrywka jest całkowicie płynna. Po wyposażeniu peceta w szybsze modele kart takie jak np. Radeon HD 2900 XT można wręcz mówić o pewnym zapasie mocy. Przy zwiększeniu rozdzielczości do 1600x1200 pikseli grywalność na poziomie przynajmniej 30 klatek/s czyli taką przy której grafika generowana jest płynnie osiąga GeForce 8800 Ultra i Radeon. Karta NVIDII nie zauważa różnicy wydajności, natomiast spadek wydajności na karcie ATI jest już wyraźniejszy, choć wciąż stosunkowo niewielki. GeForce 8600 GTS nie zapewnia już płynnej rozgrywki, lecz gry zmniejszycie tryb pełnoekranowego wygładzania krawędzi, np. z 4x do 2x to 30 klatek/s pozwoli Wam na płynną grę i w takiej rozdzielczości.

Uruchamiamy przy tych samych ustawieniach szczegółów tryb DX10 i....w zależności od karty możemy sobie pograć bądź popatrzeć na pokaz slajdów. Praktycznie tylko GeForce 8800 Ultra, najszybsza obecnie karta graficzna, radzi sobie z COH z DX10 w obu testowych rozdzielczościach. Spadek wydajności w stosunku do DX9 jest bardzo duży, lecz płynność gry zostaje zachowana. Mając Radeona HD 2900XT nie mam mowy o grze w DX10, a wydajność Galaxy GeForce 8600 GTS w tym trybie można jedynie pominąć milczeniem.

Powiecie, że to dopiero pierwsza gra, pierwszy poprawnie działający benchmark z obsługą DX10 i trzeba poczekać na kolejne aby wyciągać daleko idące wnioski. Zgadzamy się z Wami całkowicie, lecz niestety nasze doświadczenia z demami pokazującymi możliwości DX10 każą nam przypuszczać, że i w innych tytułach spadek wydajności po uruchomieniu DX10 może być bardzo duży. Gdy uruchomiliśmy na karcie GF 8800 Ultra benchmark Lost Planet okazało się, że karta osiąga w nim zaledwie 22 klatki ( test Snow ) i 27 klatek ( Cave ) i to w niskiej rozdzielczości 1280x960 pikseli. Karta GeForce 8600 GTS w tym samym benchmarku generowała obraz z ilością 2 klatek/s...Najwydajniejsze dostępne karty tylko w trybach bez wygładzania anizotropowego zapewnią płynną rozgrywkę w Call of Juarez DX10. Po raz kolejny okazało się, że o wydajności w grze w dużej mierze decyduje optymalizacja oprogramowania "pod konkretny tytuł". W COH karta Radeon HD 2900XT wypadł nieciekawie, natomiast w Call of Juarez już całkiem dobrze, szczególnie jeśli
weźmie się pod uwagę o wiele niższą cenę od GeForce 8800 Ultra. Okazuje się, że hasło DX10 wiąże się nie tylko z modernizacją efektów graficznych lecz także, a może nawet przede wszystkim z modernizacją kart graficznych które powinny się znaleźć w naszych pecetach. Te, które oferowane są obecnie są naszym zdaniem po prostu za wolne, dlatego uważamy, że w chwili obecnej podejmując decyzję o zakupie karty graficznej warto skoncentrować się na jej stosunku wydajności do ceny w aplikacjach DX9, a zabawę z DX10 odłożyć sobie na czasy gdy wydajność sprzętu dorówna wymaganiom nowych gier. Pewne jest to, że DX10 w tańszych kartach służy jedynie do celów marketingowych i ma skłonić klientów do wymiany starszych ( a często wcale nie wolniejszych ) kart na nowy model. Jeśli DX10 to tylko na kartach najszybszych jakie teraz można kupić. Karty z niższego i średniego przedziału cenowego do grania w tytuły DX10 po prostu się nie nadają.

więcej w serwisie PC World Komputer »