Biały fosfor w Ukrainie. Rosja omija zakazy, Chiny w łańcuchu dostaw
Rosja wykorzystuje luki prawne, by stosować białą fosfor w Ukrainie. Mimo sankcji, kluczowe składniki trafiają z Chin.
Ostrzał Ukrainy białym fosforem
Rosja nasila użycie białego fosforu w wojnie przeciwko Ukrainie, korzystając z niejasności w prawie międzynarodowym. Według ukraińskiej Służby Bezpieczeństwa, od początku inwazji odnotowano ponad 10 tys. przypadków użycia broni chemicznej przez rosyjskie wojska. Dowody przekazano Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej w Hadze.
Biała fosfor – broń o niszczycielskiej sile
Biały fosfor to woskowata, bladożółta substancja o słabym zapachu czosnku, która zapala się w momencie kontaktu z tlenem, wydzielając gęsty biały dym. Pali się w temperaturze do 1300°C i w kontakcie ze skórą przeżera aż do kości. Woda go nie gasi – jedynie rozprzestrzenia ogień.
Przelot Black Hawków nad Warszawą
Jak podaje United24Media, okrucieństwo tej broni tkwi w jej uporczywości. Płonące odłamki mogą wbić się w skórę i nadal ją palić, powodując głębokie, bolesne rany, które mogą ponownie się zapalić pod wpływem powietrza. Rosja wykorzystuje białą fosfor nie tylko do maskowania ruchów wojsk, ale także jako broń zapalającą.
Chiny kluczowym dostawcą surowców
Śledztwo dziennikarzy wykazało, że mimo sankcji, rosyjski instytut NIIPH sprowadził z Chin ponad 1 mln dolarów czerwonego fosforu w latach 2022–2023. To aż jedna czwarta całego importu tego surowca do Rosji w tym okresie. Głównym dostawcą była firma Yunnan Phosphorus, powiązana z Dongguan Haofei.
NIIPH, objęty międzynarodowymi sankcjami, produkuje nie tylko broń zapalającą, ale także granaty z gazem RG-Vo, które trafiają bezpośrednio do rosyjskich jednostek wojskowych. Oprócz chińskich dostaw, instytut korzysta z usług rosyjskich firm, które nie są objęte restrykcjami.
Luki prawne i brak skutecznych sankcji
Z prawnego punktu widzenia biały fosfor znajduje się w szarej strefie. Choć często określany jest jako broń chemiczna, w prawie międzynarodowym jest klasyfikowany jako materiał zapalający, objęty innym traktatem, Protokołem III Konwencji o niektórych broniach konwencjonalnych (CCW).
Stwarza to luki prawne w sposobie i czasie jego stosowania, ponieważ jest on uznawany za "wielofunkcyjny", a nie całkowicie zakazany. Pozwala to państwom, takim jak Rosja, na dalsze bezkarne, nieograniczone używanie tej broni.
Organizacje takie jak Human Rights Watch apelują o zaostrzenie prawa i zamknięcie luk, które umożliwiają stosowanie białej fosfor. Bez skutecznych regulacji Rosja może kontynuować ataki z niemal całkowitą bezkarnością.
