Wiesz, skąd się bierze spam?

Niedawno Europejski Urząd Policji rozbił siatkę hakerów kontrolujących ponad 3 miliony zainfekowanych komputerów na całym świecie. Akcja była wymierzona w botnet Ramnit, który zarażał komputery od 2012 roku. To nie pierwszy tak rozbudowany botnet – przy okazji publikacji raportu dotyczącego najaktywniejszych zagrożeń w lutym, eksperci ESET przedstawiają 8 największych sieci komputerów zombie ostatnich lat.

Botnety, czyli sieci komputerów zombie wykonujących polecenia cyberprzestępcy, są odpowiedzialne za spamowanie czy rozprzestrzenianie złośliwego oprogramowania. Sterowanie dużym botnetem daje cyberprzestępcom możliwość wysyłania miliardów wiadomości spamowych lub przeprowadzania masowych ataków na serwery, np. banków.

Mimo tego, że to właśnie sieci komputerów zombie odpowiedzialne są za sporą część ataków, to świadomość internautów w tym zakresie jest stosunkowo niewielka. Jakie były najbardziej znane botnety i które z nich wyrządziły największe szkody? Na to pytanie odpowiadają eksperci z firmy ESET.

Grum powstał w 2008 roku i w ciągu czterech lat stał się odpowiedzialny za 26 proc. światowego ruchu spamowego. U szczytu swojej działalności w 201. roku był w stanie emitować 39,9 mld wiadomości dziennie, co czyniło go największym botnetem na świecie w tamtym czasie.

ZeroAccess jest jednym z ostatnio wykrytych i zamkniętych botnetów. Szacuje się, że kontrolował ponad 1,9 mln komputerów na całym świecie. Jego celem była generacja fałszywych kliknięć w banery reklamowe i uzyskanie w ten sposób przychód w reklamach rozliczających się za jedno kliknięcie. Botnet zdobywał również bitcoiny, a do realizacji tego celu zużywał tyle energii z zainfekowanych komputerów, ile potrzebne jest do zasilania 111 tys. domów.

Mówi się, że botnet Kraken zainfekował 10 proc. wszystkich firm odnotowanych w rankingu "_ Fortune 500 companies _”. Kontrolował prawie 500 tys. komputerów, a każdy z nich był w stanie wysyłać aż 60. tys. e-maili dziennie.

Botnet Windigo został odkryty w zeszłym roku przez ekspertów ESET, wcześniej pozostawał niewykryty przez trzy lata. Od początku swojej działalności zaraził 10 tys. serwerów Linux, a tym samym wysyłał 35 mln wiadomości spamowych dziennie. Co ciekawe, botnet ten wysyłał trzy różne formy złośliwego oprogramowania, w zależności od systemu operacyjnego urządzenia odbierającego: złośliwe oprogramowanie dla komputerów z systemem Windows, reklamy stron randkowych dla użytkowników Mac OS X oraz treści pornograficzne dla użytkowników iPhone.

Wielkość botnetu Storm wahała się między 250 tys. a 50 mln komputerów. Po raz pierwszy wykryty w 2007 roku, swoją nazwę zawdzięcza tematowi wiadomości spamowej, którą rozsyłał. Uznany za jeden z pierwszych botnetów w sieci peer-to-peer (kontrolowane komputery nie były zarządzane z jednego centralnego serwera). Jego celem były oszustwa w cenach akcji i kradzież tożsamości.

Cutwail Botnet kontrolował do 2 mln komputerów w 2009 roku, wysyłając 74 mld wiadomości spamowych dziennie, czyli prawie milion na minutę. Ten wynik to 46,5 proc. całej światowej ilości spamu w tamtym czasie. W 201. roku naukowcy z Uniwersytetu Kalifornia w Santa Barbara i Uniwersytetu Ruhry w Bochum wyłączyli dwie trzecie serwerów sterujących botnetem Cutwail.

Botnet Srizbi był aktywny tylko przez rok lub dwa, ale w tym czasie komputery pod jego kontrolą były odpowiedzialne za 60 proc. całego spamu na świecie - 6. mld maili dziennie w latach 2007-2008. Kiedy jego host został wyłączony, ilość spamu na całym świecie spadła o 75 proc..

Zarówno botnet Metulji, jak i Mariposa zainfekowały ponad 10 mln maszyn każdy, co czyni je największymi botnetami pod względem zasięgu. Uważa się, że Metulji został wykorzystany do kradzieży haseł, numerów kart kredytowych i numerów ubezpieczenia społecznego o łącznej wartości milionów dolarów.