"Usto-Mysz" - ruszaj ustami, steruj pecetem
Piotr Dalka, doktorant z Politechniki Gdańskiej, znalazł się w gronie dziesięciu najlepszych młodych polskich naukowców wyróżnionych w konkursie Elsevier-Perspektywy Young Researcher Award. Uznanie kapituły zdobył za sprawą projektu "Usto-Myszy", interfejsu komputerowego przeznaczonego dla osób niepełnosprawnych. W rozmowie z nami nagrodzony statuetką naukowiec wyjaśnia między innymi jak działa "Usto-Mysz".
Nagrodę Elsevier-Perspektywy Young Researcher Award ustanowiło międzynarodowe wydawnictwo naukowe Elsevier B.V. z siedzibą w Holandii oraz Fundacja Edukacyjna "Perspektywy" z Warszawy. Celem organizatorów konkursu jest wyłanianie najzdolniejszych młodych polskich naukowców, którzy nie ukończyli jeszcze trzydziestu lat, a mimo to mogą pochwalić się wynalazkami o dużej przydatności społecznej.
W tym roku nagrody zostały wręczone po raz pierwszy. Przyznano je w dziesięciu dziedzinach nauki: medycynie; technologii; biologii, genetyce i biologii molekularnej; fizyce i astronomii; chemii; inżynierii materiałowej; rolnictwie i biologii; naukach społecznych; nauce o środowisku oraz informatyce. Kapituła spośród ponad 50 zgłoszeń wskazanych przez rektorów polskich uczelni wybrała dziesięciu zwycięzców w poszczególnych kategoriach. Podczas uroczystej gali, która odbyła się 25 listopada bieżącego roku w warszawskim hotelu Novotel Centrum, otrzymali oni statuetki i pamiątkowe dyplomy. Trzej laureaci konkursu uzyskali ponadto pełne pokrycie kosztów udziału w wybranej przez siebie międzynarodowej konferencji naukowej.
W kategorii Informatyka zwycięzcą został Piotr Dalka, doktorant z Politechniki Gdańskiej. Udział w finale konkursu zapewnił mu projekt interfejsu komputerowego, przeznaczonego dla osób niepełnosprawnych, o nazwie "Usto-Mysz".
Poprosiliśmy nagrodzonego statuetką naukowca o wyjaśnienie jak działa "Usto-Mysz" i o udzielenie informacji o planach związanych z dalszymi losami tego projektu.*PC World: Jak działa "Usto-Mysz"?*
Piotr Dalka: "Usto-Mysz" jest interfejsem komputerowym umożliwiającym użytkownikowi sterowanie pracą komputera za pomocą ruchów i gestów wykonywanych ustami. Ma on postać aplikacji komputerowej, która w czasie rzeczywistym analizuje strumień obrazu przechwycony ze zwykłej kamerki internetowej podłączonej do komputera. Aplikacja wykrywa w obrazie położenie głowy użytkownika oraz analizuje kształt ust. Na tej podstawie może wykryć szereg gestów, na przykład otwarcie ust lub złożenie ich w dzióbek. Informacje o ruchach i gestach mogą być dowolnie wykorzystane w rozmaitych aplikacjach. Jednym z takich zastosowań jest aplikacja syntezatora mowy, która pozwala tworzyć i generować wypowiedzi słowne poprzez wybieranie odpowiednich piktogramów.
Skąd pomysł na stworzenie tego typu rozwiązania? Co zainspirowało pana do realizacji tego projektu?
Jednym z zadań uczelni, szczególnie technicznej, jest tworzenie innowacyjnych rozwiązań, które znajdą praktyczne zastosowanie. "Usto-Mysz" jest częścią projektu realizowanego w Katedrze Systemów Multimedialnych Politechniki Gdańskiej, przy współpracy z firmą Young Digital Planet. Polega on na stworzeniu nowoczesnych interfejsów komputerowych, które będą pomocne szczególnie osobom niepełnosprawnym. Mój udział w tworzeniu "Usto-Myszy" wynika z mojego zainteresowania zagadnieniami przetwarzania obrazu oraz wcześniejszym doświadczeniem w zakresie analizy obrazu twarzy.
Jak długo pracował pan nad tym interfejsem? Co było najtrudniejsze w jego realizacji?
Prace nad "Usto-Myszą" zaczęły się ponad 1,5 roku temu. Jednak ze względu na zaangażowanie w inne projekty, rzeczywisty czas pracy nad interfejsem wyniósł niecały rok. Najtrudniejsze w realizacji interfejsu było takie jego optymalizowanie, aby działał on równie dobrze z "twarzami" różnych osób, przy wykorzystaniu różnych kamer oraz w różnych warunkach oświetleniowych.
Czy jest szansa na masowe wykorzystanie tego rozwiązania? Czy projekt spotkał się z zainteresowaniem ze strony firm?
Są bardzo duże szanse na praktyczne wdrożenie "Usto-Myszy". Zainteresowanie wyraziła już jedna z firm produkujących kioski multimedialne. Ponadto "Usto-Mysz" zdobyła już kilka wyróżnień; oprócz przyznanej mi nagrody Young Researcher Award, "Usto-Mysz" została także wyróżniona medalem na odbywających się w Gdańsku targach Technicon-Innowacje 2008.
Czy pracuje pan już nad nowymi projektami?
Mój "główny" projekt związany jest z moim doktoratem i dotyczy automatycznego wykrywania i klasyfikowania typu pojazdów na podstawie analizy obrazu z kamer monitorujących ruch drogowy. Uzyskane tą drogą informacje dotyczące statystyki ruchu drogowego umożliwią stworzenie systemu internetowego, który będzie pozwalał w czasie rzeczywistym wizualizować aktualne natężenie ruchu drogowego na mapie numerycznej miasta. Stąd już tylko krok do wyznaczania optymalnej trasy przejazdu, uwzględniającej aktualną sytuację drogową. Dotychczasowe wyniki pracy znalazły już zastosowanie w realizowanym w naszej Katedrze projekcie, dotyczącym monitorowania hałasu i automatycznego tworzenia map hałasowych dla aglomeracji miejskiej.
Na oficjalnej stronie konkursu - http://www.perspektywy.org/elsevier/ można znaleźć dodatkowe informacje na jego temat, w tym skład kapituły i prezentację sylwetek finalistów oraz laureatów nagrody Elsevier-Perspektywy Young Researcher Award.