"Nasz program kosmiczny jest podatny na ataki". Była doradczyni Busha i Obamy o cyberbezpieczeństwie

Czy da się zhakować ISS? O czym powinien pamiętać Elon Musk, planując podróż na Marsa? Co Facebook musi zmienić? O tym rozmawiałem z Melissą Hathaway, ekspertką ds. cyberbezpieczeństwa oraz doradczynią prezydentów USA - George'a W. Busha i Baracka Obamy.

W naszym programie kosmicznym jest wiele luk w zabezpieczeniach.

Bo wszystkie mają kontrolę lotów znajdującą się na Ziemi. I nie pomyśleliśmy o ochronie na każdym poziomie tej misji.

Innowacja jest świetna. Ale trzeba zadać sobie pytanie, kto jej nie chce. Lecąc na Marsa, trzeba pomyśleć, komu może się to nie spodobać i kto wykorzysta wszystkie możliwości, by nam to uniemożliwić. O tym też trzeba pomyśleć, nie tylko o tym, jak sprowadzić bezpiecznie rakietę z powrotem.

Melissa Hathaway: Władza realizowała program digitalizacji oraz rozwoju technik informacyjnych dla społeczeństwa, aby je zmodernizować, zwiększyć produktywność i wydajność obywateli. To wszystko końcu przekładało się na wzrost PKB. Tylko nie myślano wtedy o braku odpowiednich zabezpieczeń. Więc tak, rząd spóźnił się ze zrozumieniem, jak wrażliwą infrastrukturę budował w swoim kraju w ciągu ostatnich 20 lat.

W pewnym sensie, ale hakerzy wykorzystują głównie nasze zaufanie. Bo ludzie ufają internetowi. I technologii.

Owszem. Ale dalej brakuje przekazów, że może jednak nie warto tak bezkrytycznie im wierzyć. W Stanach mamy takie powiedzenie: "ufaj, ale sprawdzaj" (oryg. "trust, but verify" – przyp. red.). Zyskało dużą popularność za prezydentury Ronalda Reagana, kiedy prowadzono rozmowy o rozbrojeniu arsenału nuklearnego.

Tę zasadę można przenieść do dzisiejszych czasów. Ufaj, że dostałeś e-mail od banku, ale upewnij się, że to na pewno on go przesłał. Nie klikaj od razu w link, tylko sprawdź, kto jest nadawcą.

My, jako obywatele, oraz media, są poniekąd winne tej sytuacji. Chcemy informacji, która dotrze szybko - czy jest dokładna, czy nie. Z punktu widzenia mediów prędkość jest najważniejsza, a teraz można przecież zmienić nagłówek i edytować tekst po wszystkim, bo zawsze można go wyedytować. Jako widzowie, odeszliśmy od dyscypliny "chcę prawdy", która może pojawić się trochę później do tego, że wybieramy hipotezy i spekulacje, które pojawiają się momentalnie. Jako społeczeństwo, powinniśmy jednak oczekiwać więcej.

A czy Tweet jest dokładny?

Tak samo nie wierzę, że możesz dokładnie opisać co się stało 90 sekund po zdarzeniu. Musisz mieć czas, żeby to wszystko ocenić.

*Mark Zuckerberg od czasu do czasu podkreśla, że będą duże zmiany w algorytmach Facebooka, które mają zwalczać zwłaszcza nieprawdziwe wiadomości. Czy środowisko prywatne może w efektywny sposób zmienić całą etykę tego, co możesz publikować, a co nie? Czy jednak wymaga rządowej interwencji? *

Pochodzę z takiego regionu kraju, gdzie wyznaje się wolność wypowiedzi i zgromadzeń. Nie jestem zatem szczególną entuzjastką sytuacji, w której rząd przychodzi i mówi mi, co mogę, a czego nie mogę mówić. Facebook to prywatne przedsiębiorstwo i ich algorytmy będą poszukiwać postów, które mogą zawierać mowę nienawiści. Ale Facebooka wykorzystano w inny sposób – poprzez ich model operacyjny i jak zarabia. Nie sprawdzali, kto sprzedawał reklamy, bo na tym głównie zarabiają. Uważam, że prywatne korporacje będą musiały dokonać rewizji swoich modeli finansowania.

Mamy do czynienia z wieloma zagrożeniami jednocześnie. Od bomby atomowej, po terroryzm, na konwencjonalnej broni kończąc. Właśnie wróciłam z Japonii i rakiety z Korei Północnej lecące nad tym krajem to dość poważne zagrożenie. Uważam, że zagrożenie cyberatakami również jest istotne, dla wszystkich krajów. Szybkość oraz łatwość sprawia, że wielu może go przeprowadzić. Zagrożenie nuklearne może wzniecić tylko kilku. A terroryzm jest ograniczony do kilku grup. Największym zagrożeniem jest zatem to, jak nietrudno i w krótkim czasie można zaplanować i wykonać taki atak. On nie wymaga krajowych zasobów czy technologii przemysłowej.

Raczej jesteśmy w nowej erze konfliktów hybrydowych, gdzie "stare" państwa grożą bombami, a nowi gracze którzy próbują manipulować informacjami albo przeprowadzają cyberataki. Sposób, w jaki wykorzystujemy obecnie władzę, dla politycznych, militarnych czy ekonomicznych celów, jest inny niż kiedyś. To internet jest teraz kręgosłupem tych wszystkich przeprowadzanych akcji, których celem jest walka o władzę.

Żyjemy wielobiegunowym świecie wielobiegunowych zagrożeń. Nie ma już scenariuszy my kontra oni – walka dzieje się na wielu frontach, o różnych stopniach intensywności.

Pani zdaniem, internet powoduje wzrost tendencji separatystycznych, jak Brexit czy referendum w Katalonii?

Tak, internet pozwala na to, by łączyć się z ludźmi, ale również dotrzeć do informacji, których zdobycie nie było możliwe 10 czy 15 lat temu. Więc tak, internet przyśpiesza rozwój pewnych ruchów.

Problemem na pewno jest to, że liderzy państw nie mówią już o „wielkim marzeniu”. Gdzie jest jakaś przeciwna narracja? Że razem jesteśmy silniejsi? To jest istotne dla wszystkich, a my słyszymy, że migracja powoduje załamanie się ekonomii, że stracę pracę, że nasze kraje mają gorszą żywność. Słyszymy same negatywne wieści, które napędzają strach. Gdzie można usłyszeć pozytywną narrację? Pozytywny przekaz musi być tak samo słyszalny, jak ten negatywny.

Uważam, że organizatorzy wykonali naprawdę dużo dobrej pracy. W końcu pojawili się liderzy z [NATO] i Unii Europejskiej, oraz przedstawiciele polskiego i zagranicznych rządów. Uważam, że to jedna z wiodących konferencji tematycznych w Europie.