W wypadku nienaprawialnej awarii lub podczas wymiany sprzętu na nowszy stajemy przed problemem pozbycia się starych urządzeń. Wiele osób decyduje się na wyrzucenie sprzętu na śmietnik, nie zdając sobie sprawy, ze narażają się w ten sposób na kary nawet do 5000 złotych. Gdzie więc oddać niepotrzebny sprzęt?
Przepisy sobie...
Kwestie pozbywania się urządzeń elektronicznych reguluje dyrektywa nr 2002/96/WE Unii Europejskiej, a do polskiego prawa jej założenia przenosi ustawa o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym (ZSEE) z dnia 29. lipca 2005 roku wraz z późniejszymi zmianami. Przepisy określają prawa i obowiązki użytkowników, sprzedawców i producentów sprzętu elektronicznego, a za nieprzestrzeganie ich mogą nas czekać wysokie kary pieniężne.
Konsument, który zamiast oddać urządzenie do punktu zbierającego zużyty sprzęt, zostawi je w miejscu nieodpowiednim, naraża się na grzywnę w wysokości od 20. do 5000 złotych. Należy przy tym pamiętać, że miejscem nieodpowiednim jest nie tylko parking przed blokiem czy las, ale także zwykły śmietnik, który do dziś wielu nieznającym przepisów Polakom służy do pozbywania się elektrośmieci.
... konsumenci sobie
Czy jednak przepisy są skuteczne? Straż miejska przyznaje, że ukaranie kogokolwiek za wyrzucenie tostera do śmietnika nie zdarza się często, ponieważ trzeba by złapać taką osobę na gorącym uczynku. Skuteczność przepisów podważają także ostatnie statystyki. Raport o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym opracowany przez Inspektorat Ochrony Środowiska pokazał, że do unijnych standardów trochę nam brakuje. W 201. roku na polski rynek wprowadzono 515 tysięcy ton sprzętu elektrycznego, zużytego sprzętu zebrano natomiast trochę ponad 143 tysiące ton. Oznacza to, że osiągnięto poziom odzyskiwania w wysokości niecałych 28 procent, podczas gdy unijny standard wynosi 35 procent. To jednak nie koniec. Według unijnych założeń, do 2021 roku poziom ten powinien wzrosnąć do 65 procent masy urządzeń wprowadzanych do obrotu! Jeśli chcemy nadążać za ekologicznymi
planami Unii, mamy sporo do nadrobienia.
Gdzie wyrzucać sprzęt elektryczny?
Niskie statystyki wynikać mogą z faktu, że wielu konsumentów nie wie gdzie oddawać niepotrzebne urządzenia. W pierwszej kolejności jako zbierającego odpady elektroniczne ustawa wyszczególnia prowadzącego punkt zbierania zużytego sprzętu, w tym punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, punkt skupu złomu lub zakład przetwarzania. Na tych najbardziej oczywistych miejscach się jednak nie kończy.
Niepotrzebny sprzęt możemy również oddać w sklepie przy okazji zakupu. Sprzedawcy detaliczni i hurtowi mają obowiązek przyjąć sprzęt, ale tylko w ilości nie większej, niż sprzedawany nowy sprzęt i tylko jeżeli zużyte urządzenie jest tego samego rodzaju. Te ograniczenia mają się jednak zmienić. Właśnie przyjęta unijna dyrektywa WEEE nr 2012/19/UE nakłada na sprzedawców sprzętu AGD, posiadających powierzchnię handlową powyżej 40. metrów kwadratowych, obowiązek zbierania małego sprzętu, którego dłuższa krawędź nie przekracza 25 centymetrów, bez konieczności zakupu nowego urządzenia. Polska ma 18 miesięcy na wprowadzenie nowych przepisów do polskiego prawa.
Zepsuty sprzęt możemy też zostawić w punktach serwisowych, jeśli nie będzie możliwości jego naprawy, lub jeśli naprawa będzie nieopłacalna. Musimy jednak pamiętać, że serwisant może już na samym początku odmówić przyjęcia sprzętu do naprawy. Zarówno sprzedawcy jak i osoba prowadząca punkt serwisowy nie mają obowiązku odbierać zużytego sprzętu, jeśli jego stan zagraża ich zdrowiu lub życiu.
Jako ostatnią pozycję wśród zbierających zużyty sprzęt ustawa ZSEE wyszczególnia gminną jednostkę organizacyjną, prowadzącą działalność w zakresie zbierania odpadów komunalnych i przedsiębiorcę wpisanego do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Oddaj za darmo
Trzeba wspomnieć, że punkty przyjmowania sprzętu nie mogą pobierać z tego tytułu opłat. Na jednostki nie przestrzegające przepisów ustawy o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może nałożyć kary nawet do pięciu milionów złotych.