BIOS był przez wiele lat podstawowym programem, który zarządzał komputerem. Z biegiem czasu stał się przestażały. Jego miejsce zastąpił UEFI. To program (interfejs) przystosowany do nowoczesnych komputerów.
Co to jest UEFI?
UEFI to następca BIOS-a. Jest to program, który odpowiada za podstawowe działanie komputera. UEFI sprawdza stan i zgodność wszystkich elementów i urządzeń w momencie jego włączenia i "mówi" komputerowi co ma robić zanim uruchomi się system operacyjny (np. Windows). Do podstawowych zadań UEFI należy też wskazanie dysku, z którego ma się uruchomić system.
UEFI vs BIOS różnice
Pierwszą zauważalną nawet dla laika przewagą UEFI nad BIOS-em jest interfejs graficzny. Stary BIOS prezentował się użytkownikowi niebieskim ekranem i interfejsem tekstowym. UEFI oprócz tego, że wygląda lepiej, to oprócz klawiatury obsługuje też myszkę. Jednak na grafice różnice się nie kończą.
Możliwości UEFI kontra BIOS
- Dyski: BIOS obsługuje dyski lub partycje o maksymalnej wielkości 2 terabajty. Dla UEFI limit to 9,4 zetabajtów (miliardów terabajtów).
- Pamięć RAM: UEFI może obsługiwać całą pamięć RAM zainstalowaną w komputerze. W przypadku BIOS jest to tylko pierwszy megabajt.
- Liczba partycji: W BIOS-ie można stworzyć maksymalnie 4 partycje na dysk. W UEFI ograniczeniem jest tylko system operacyjny. Windows 10 ogranicza ją do 128 partycji.
- Tryb pracy: BIOS to system 16-bitowy, UEFI wykorzystuje nowoczesne procesory 32 i 64-bitowe.
- Sieć. UEFI może obsługiwać połączenia sieciowe. BIOS nie.
Jak uruchomić UEFI na komputerze?
Tryb UEFI oprócz tego, że kontroluje podstawowe funkcje komputera, pozwala dostosować i spersonalizować działanie podzespołów komputera zgodnie z wymaganiami użytkownika. Aby "wejść" do UEFI należy podczas uruchamiania komputera w odpowiednim momencie wcisnąć klawisz DELETE, F3 lub F10.
Użytkownik może ustawić profil poboru mocy. W podstawowej wersji dostępne są zazwyczaj trzy profile: standardowy, oszczędny i wydajny. Zaawansowani użytkownicy mogą także z poziomu UEFI podkręcać procesory, które są do tego przystosowane.
W Ustawieniach UEFI można też ustawić priorytet rozruchu, czyli z którego dysku (lub np. portu USB) ma uruchamiać się system. Jest to niezbędne w sytuacji gdy na komputerze zainstalowanych jest więcej systemów niż jeden, lub gdy instalowany jest nowy system operacyjny.
W UEFI można skontrolować i dostosować pracę podzespołów, temperaturę procesora i karty graficznej, prędkość obracania się wiatraków. UEFI daje też możliwość wykonania testu pamięci, wprowadzenia opcji szyfrowania oraz bezpiecznego uruchamiania systemu – "secure boot".