Jak walczyć z SMS‑owymi naciągaczami?

O SMS-ach, które próbują nas naciągnąć na włączenie usługi premium słyszymy bardzo często. Ostatnio informowaliśmy o oszustwie „na kuriera z paczką”. Otrzymywanie wiadomości z numerów premium można blokować lub ograniczać, pisaliśmy o tym tutaj.Zgodnie z prawem z każdej usługi premium można się w każdej chwili wypisać, o czym powinien poinformować nas dostawca usługi. Nie ma na to jednak jednego sposobu (każdy operator ma własny regulamin) , a wysłanie SMS-a STOP nie zawsze skutkuje, czasem może nawet nas zapisać do jakiejś płatnej usługi. Jak zatem walczyć z plagą SMS-owych naciągaczy i co w tej kwestii robią państwowe instytucje?

UKE reguluje i kontroluje działalność telekomunikacyjną w Polsce. W zakresie obowiązków Urzędu jest również kontrola nad numerami premium. Zapytaliśmy więc co UKE może zrobić z nieuczciwymi nadawcami. Monika Radecka z Urzędu Komunikacji Elektronicznej poinformowała, że UKE może ukarać finansowo dostawcę usługi jeśli ten wprowadza użytkowników w błąd, przekazuje nieprawdziwe informacje lub nie podaje informacji o cenie lub o możliwości natychmiastowej i bezpłatnej rezygnacji z usługi. W tym celu UKE musi najpierw dostać zawiadomienie o nieuczciwym nadawcy od konsumentów. Adres e-mail Urzędu Komunikacji Elektronicznej to uke@uke.gov.pl. Na podstawie zgłoszeń konsumentów UKE prowadzi postępowania wyjaśniające, przeciwko nieuczciwym dostawcom usług, i w razie wykrycia przestępstwa też zgłasza sprawę do prokuratury.

Nieuczciwi nadawcy SMS-ów to także sprawa dla prokuratury. Działania takie jak: wprowadzanie potencjalnych użytkowników w błąd, doprowadzenie tych użytkowników do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej mogą zostać uznane za przestępstwo oszustwa, oraz za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Takie przypadki mogą być zgłaszane przez konsumentów, w formie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, do prokuratury.

W walce z niechcianymi smsami może pomóc też właściwy do miejsca zamieszkania (miejski lub powiatowy) rzecznik konsumentów. Niezamawiane wcześniej SMS-y mogą zostać uznane za tzw. spam czyli niezamówioną informacja handlową, której przesyłanie jest niezgodne z prawem. Dlatego w sprawach dotyczących naruszenia przepisów należy zwracać się do rzecznika konsumentów. Do jego zadań należy zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony konsumentów oraz wytaczanie powództw na rzecz konsumentów. Właściwego rzecznika konsumentów można znaleźć dzięki tej wyszukiwarce uokik.gov.pl/pomoc.php

Także UOKiK zajmuje się sprawami nieuczciwych nadawców, działania Urzędu dotyczą najczęściej sposobu aktywacji usług, braku spełnienia obowiązków informacyjnych w treści smsa lub zawarcia tam informacji wprowadzających w błąd, oraz braku weryfikacji przez operatorów nieprawidłowości zgłaszanych w ramach reklamacji. UOKiK informuje, że wyłącznie operator ma prawo dokonać korekty dodatkowych opłat naliczonych abonentom w ramach umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych. W przypadku zwrócenia się do operatora z reklamacją, albo zwrócenia się o pomoc np. do rzecznika konsumentów bardzo ważne jest zgromadzenie odpowiedniego materiału ilustrującego problem (wykonanie np. zrzutów ekranu lub zdjęć otrzymanych wiadomości) i podanie, jak najbardziej szczegółowych danych dotyczących danej sprawy (numer premium, treść wysłanego i odebranego smsa, sposób aktywacji usługi). Kontkakt do Urzędu to uokik@uokik.gov.pl

Skąd nieuczciwy operator ma Twój numer? Sposobów na to ma kilka. Po pierwsze mogłeś, bezwiednie, zgodzić się na przetwarzanie swoich danych osobowych w celach marketingowych, baza danych z Twoim numerem mogła zostać sprzedana (legalnie lub nielegalnie), albo numer został pozyskany z publicznych danych, np. internetu czy książki telefonicznej. Zgodnie z prawem w każdej chwili możesz wycofać zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych. Mało tego, za każdym razem gdy ktoś kupuje bazę z Twoimi danymi, lub wchodzi w ich posiadanie w inny sposób (np. z internetu) powinien Cię o tym powiadomić abyś mógł wyrazić (albo nie) zgodę na ich przetwarzanie. Jak często się to zdarza? Prawdopodobnie nigdy albo bardzo rzadko. Dlatego gdy podejrzewamy, że nasze dane zostały pozyskane wskutek naruszenia prawa (np. kradzieży lub ich zakupu pomimo braku naszej zgody), to można, w zależności od konkretnego przypadku, powiadomić o tym organy ścigania lub skierować skargę do GIODO.

Każdy z powyższych urzędów ma narzędzia i kompetencje do tego żeby walczyć z SMS-wymi naciągaczami, jednak jak mówi nam Paweł Ratyński z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, że prowadzenie takich spraw nie jest łatwe. Samo zidentyfikowanie nadawcy tych wiadomości jest utrudnione - jeden numer premium może być wykorzystywany do świadczenia usług z udziałem różnych dostawców. Usługodawcy ci często zmieniają się, są zastępowani przez nowe spółki o podobnej strukturze osobowej bądź udziałowej. Do sprawnej walki z nieuczciwymi operatorami urzędy potrzebują Waszych zgłoszeń, im więcej i im bardziej szczegółowe, tym skuteczniej mogą to robić.