Pistolet czy kieszonkowa artyleria?

Mówiąc o izraelskiej broni palnej, obok pistoletu maszynowego Uzi i karabinu Galil, czasem pada także nazwa popularnego, należącego do najsilniejszych modeli broni krótkiej na świecie, pistoletu Desert Eagle

Pistolet Desert Eagle przez trzydzieści lat swego istnienia zdobył dużą popularność, co zawdzięcza nie tylko swej jakości, ale także (czy może szczególnie) faktowi, że pojawił się w około pięciuset (!) filmach i serialach telewizyjnych. Jego charakterystyczny kształt jest znany nawet tym, którzy nie są fanami ani znawcami broni palnej. Desert Eagle jest rzeczywiście wyjątkową bronią. Konstrukcja pistoletu samopowtarzalnego o podobnych osiągach była kiedyś uważana za nierealną, a możliwości praktycznego wykorzystania takiej „kieszonkowej artylerii“ są dosyć ograniczone. Jednak Desert Eagle znalazł swoich nabywców zarówno na rynku cywilnym, a także (w ograniczonym stopniu) wśród sił zbrojnych i służb bezpieczeństwa.

Opracowanie broni, z której powstał pistolet Desert Eagle, rozpoczęto w 1979 r., kiedy w USA powstała firma Magnum Research Inc. (MRI). Założyli ją Jim Skildum i John Risdall, którzy mieli ambitny plan produkcji pistoletu samopowtarzalnego o dużej mocy, który wypełniłby niszę na rynku, jak dotąd zajętego praktycznie tylko przez duże rewolwery. Wiele osób nie wierzyło w sukces tego przedsięwzięcia, ponieważ skonstruowanie tak dużego i silnego pistoletu samopowtarzalnego uważane było za niemożliwe. Inżynierowie jednak nie poddali się, kontynuowali prace i w 1981 r. przedstawili działający prototyp nowego pistoletu o nazwie roboczej Eagle 357. Jak podpowiada nazwa, chodziło o broń na amunicję kalibru .357 Magnum. Spółka Magnum Research szybko nawiązała współpracę z izraelską firmą zbrojeniową Israel Military Industries (IMI). Z jej pomocą dokończono prace i rozpoczęto produkcję seryjną, na którą Magnum Research nie miało mocy produkcyjnych. Nieco później, w 1983 r., konstrukcja została opatentowana i broń pojawiła się na rynku cywilnym. Seria początkowych 1000 egzemplarzy miała kaliber .357 Magnum, dziś są to nadzwyczaj cenione sztuki kolekcjonerskie. Okazało się jednak, że pistolet potrzebuje jeszcze drobnych poprawek, więc kontynuowano prace nad rozwojem konstrukcji. W 1985 r. rozpoczęto sprzedaż wersji, która dziś nazywana jest Desert Eagle Mark I. Na pierwszy rzut oka można ją rozpoznać po bezpieczniku w kształcie kropli. Do podstawowego kalibru .357 dodano w roku 1986 także pistolet na mocniejszą amunicję .44 Magnum. Następnie przedstawiono kolejne ulepszenia w postaci modelu Mark VII, który sprzedawano również w kalibrze .41 Magnum, potem pojawiła się jednak najsilniejsza wersja. Firma Magnum Research zaczęła dostarczać na rynek wersję Desert Eagle na amunicję .50AE (Action Express), będącą jej własnym produktem. Broń ta w swym czasie spowodowała duże zaskoczenie i doszło nawet do przepychanek prawnych, dlatego że średnica lufy była niezgodna z amerykańskimi przepisami o broni niemyśliwskiej. W końcu jednak rozwiązano ten problem i rozpoczęto sprzedaż pistoletu.

Desert Eagle zwraca uwagę nie tylko amunicją o dużej mocy, ale także unikatową zasadą działania. Przeważająca większość pistoletów wykorzystuje energię odrzutu lufy lub odrzutu zamka swobodnego. Desert Eagle zasadniczo różni się, gdyż jego mechanizm działa na zasadzie odprowadzania gazów z lufy jak
w karabinkach lub karabinach maszynowych. To właśnie obstawanie przy zasadzie odrzutu lufy lub zamka było podstawowym powodem, przez który wcześniej nie udało się opracować tak silnego pistoletu. Konstruktorzy Skildum i Risdall potrafili się jednak od tego „dogmatu“ uwolnić. Pod lufą broni Desert Eagle znajduje się kanał, którym po wystrzale przedostają się gazy odebrane z lufy. Ich energia naciska na tłok podobny do tłoka karabinu Ruger Mini-14. Ten połączony jest z obrotowym zamkiem, którego konstrukcja nieco przypomina mechanizm karabinka M16. Właśnie to rozwiązanie umożliwia strzelanie
silniejszymi nabojami niż w zwykłych pistoletach samopowtarzalnych, które do pojawienia się Desert Eagle nie mogły swą siłą dorównać rewolwerom kalibru
.357 albo .44 Magnum. Zmianę tę przypieczętowało pojawienie się wariantu na supersilną amunicję .50AE, była to zdecydowanie najsilniejsza krótka broń palna na świecie. A jeżeli pominiemy niektóre rewolwery produkowane tylko w małych ilościach, można powiedzieć, że Desert Eagle .50AE to wciąż najsilniejszy ogólnie dostępny pistolet seryjny. Obecnie produkowany jest model Mark XIX, który na górnej powierzchni posiada standardową szynę typu
Picatinny, dzięki której pistolet można uzupełnić celownikami i innymi akcesoriami. Mark XIX ma również tę zaletę, że dla wszystkich kalibrów używany jest
jednakowy szkielet, więc można łatwo przeprowadzać zmiany między wszystkimi trzema typami amunicji. Przez krótki czas oferowano Desert Eagle w kalibrze
.440 Cor-bon, ten jednak nie utrzymał się na rynku. Pistolet wyposażony jest w lufy o długości 6 i 10 cali (czyli 152 i 254 mm), ale w przeszłości produkowany był także z lufą o długości nawet 14 cali (356 mm). Oprócz klasycznej matowej powierzchni do dyspozycji jest szereg innych wykończeń, m.in. błyszcząca stal nierdzewna, polerowany chrom lub tytan, w ofercie jest również wykończenie luksusowe z powierzchnią z 24-karatowego złota.

Jak już wspomnieliśmy, na początku pistolet Desert Eagle seryjnie produkowała izraelska firma IMI. Było tak do 1995 r., kiedy produkcję przejęła amerykańska
firma zbrojeniowa Saco Defense, lecz prowadzono ją tam tylko przez trzy lata i od 1998 r. znów produkowano ją w Izraelu. Firmę IMI w 2005 r. zreorganizowano i zmieniono nazwę na Israel Weapon Industries. Produkcję kontynuowano później zarówno w Izraelu, jak również w USA bezpośrednio w Magnum Research. Od 2009 r. marka Magnum Research jest jedynym dostawcą broni Desert Eagle. Zawsze jednak chodzi o wyjątkowy produkt dla specyficznego sektora rynku. Oczywiście dla codziennego użytku i samoobrony Desert Eagle jest po prostu za duży, ciężki i zbyt mocny, ma również zbyt małą pojemność magazynka i odznacza się bardzo wysoką ceną. Dlatego korzystają z niego głównie sportowi strzelcy wyborowi i myśliwi. Z tych samych powodów nie może znaleźć zastosowania jako standardowa broń wojskowa, nie wspominając o tym, że do wykorzystania na rzeczywistym polu walki brak mu odporności i niezawodności. Nie ma więc informacji, by jakaś zwykła wojskowa albo policyjna jednostka zamówiła i używała większą ilość pistoletów Desert Eagle. Inaczej jest z jednostkami specjalnymi lub oddziałami antyterrorystycznymi czy antynarkotykowymi, których wymagania bywają inne niż klasycznych formacji zbrojnych i oddziałów bezpieczeństwa. Na tym polu Desert Eagle również znalazł swoich użytkowników. Z pewnością należy na przykład do uzbrojenia polskiej jednostki specjalnej GROM, która czasem pistolet ten prezentuje także w trakcie pokazów dla publiczności. Pewną ilość odebrały także amerykańskie siły specjalne włącznie z jednostką marynarki SEAL. Prócz tego mówi się o ich wykorzystaniu przez jednostki specjalne niektórych państw południowoamerykańskich, które utrzymują tradycyjnie dobre stosunki z Izraelem; konkretnie chodzić ma o Chile i Kolumbię. Prawdopodobnie tę bardzo silną broń posiadają także izraelskie siły specjalne (włącznie z służbami wywiadowczymi Mossad i Szin Bet). Świadczy to o wyjątkowości pistoletu Desert Eagle, który ma co prawda ograniczone możliwości wykorzystania, ale w ich ramach jest bez wątpienia niezwykłą bronią palną

Lukáš Visingr, Wojna Revue