Miliony Polaków na podglądzie. Urzędnicy opublikowali dane
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej przygotował zestawienie dotyczące udostępniania danych telekomunikacyjnych na rzecz uprawnionych podmiotów, sądów i prokuratorów. Zgodnie z zapisami dyrektywy 2006/24/WE, takie sprawozdanie jest corocznie przekazywane do Komisji Europejskiej.
W roku 201. zmalała liczba zapytań kierowanych przez uprawnione podmioty, sądy i prokuratury. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni otrzymali ok. 1,8 mln żądań o udostępnienie danych od uprawnionych podmiotów, sądów i prokuratorów. W stosunku do 2011 roku mimo wzrostu o 44 proc. liczby raportujących przedsiębiorców odnotowano spadek liczby żądań udostępnienia danych o 111 487 przypadków (tj. około 6 proc. ogółu zapytań w 2012 roku). Jednocześnie ok. 70 proc. podmiotów składających informacje za 2012 rok wykazało, że nie były do nich kierowane żądania udostępniania danych retencyjnych.
Z uwagi na znaczne zróżnicowanie liczby raportujących przedsiębiorców w kolejnych latach (np. w roku 201. – 1074 podmiotów, a roku 2012 - 1948 podmiotów) warto jako bazowy poziom (wskaźnik) odniesienia przytoczyć dane dotyczące 5 największych operatorów, do których łącznie skierowano 78 proc. wszystkich ujętych w statystyce zapytań. Ich liczba w stosunku do roku 2011 zmalała o 20 proc.
Kolejną istotną informacją jest kwestia rozkładu zapytań w czasie. Najczęściej podmioty uprawnione, sądy i prokuratury sięgają do danych zgromadzonych stosunkowo niedawno, tj. z kilku ostatnich miesięcy. W odniesieniu do okresu przechowywania ok. 55 proc. udostępnionych danych mieściło się w okresie pierwszych 2 miesięcy przechowywania, natomiast ok. 72 proc. udostępnionych danych w okresie pierwszych 4 miesięcy.
W przypadku danych telekomunikacyjnych o dłuższym okresie przechowywania zainteresowanie tego rodzaju informacjami maleje wraz ze wzrostem czasu ich przechowywania. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w przedziale od 6 do 2. miesiąca przechowywania, kiedy to przypadki udostępniania danych maleją odpowiednio z 3,53 proc. do 0,35 proc. ogólnej liczby udostępnianych danych.
Ponadto w 201. roku odmówiono udzielenia odpowiedzi na 44 505 żądań uprawnionych podmiotów, sądów i prokuratur, co stanowi 2,59 proc. ogólnej liczby żądań i jest to najwyższy wskaźnik od czasu rozpoczęcia sporządzania przedmiotowych informacji.
Analizy i obserwacje UKE wskazują, że faktyczna liczba właściwych zapytań może być niższa. Wynika to z faktu iż w ostatnich latach została wprowadzona usługa przenoszalności numerów (na podstawie numeru telefonu nie można w prosty sposób rozpoznać operatora telekomunikacyjnego). Spowodowało to sytuację, w której podmioty uprawnione, sądy, prokuratury w sytuacjach niecierpiących zwłoki nie dokonują wstępnego ustalenia, jaki przedsiębiorca obsługuje numer, a kierują zapytania równolegle do kilku. W takim wypadku faktycznie udostępnienie informacji ma miejsce jedynie ze strony jednego przedsiębiorcy, jednak może być zliczane także przez tych, którzy udzielają odpowiedzi o braku danych. Aktualnie wypracowywane jest rozwiązanie, które ma na celu wyeliminowanie tego czynnika, który w znacznym stopniu zawyża statystyki.
Podmiotami uprawnionymi do kierowania żądań udostępnienia danych od przedsiębiorców telekomunikacyjnych są: Policja; Straż Graniczna; Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego; Służba Kontrwywiadu Wojskowego; Żandarmeria Wojskowa; Centralne Biuro Antykorupcyjne; wywiad skarbowy; Służba Celna; sądy i prokuratorzy.
Źródło: UKE, SW, WP.PL