Brytyjscy naukowcy pracują nad technologią, mającą zastąpić stosowane obecnie do określania położenia odbiorniki GPS. Początkowo w marynarce, w przyszłości – również w urządzeniach konsumenckich.
Prace nad znalezieniem alternatywy dla GPS-u prowadzi brytyjskie Ministerstwo Obrony. Nowa technologia miałaby znaleźć zastosowanie przede wszystkim na łodziach podwodnych, gdzie dotychczasowe rozwiązania po prostu się nie sprawdzają. GPS nie działa pod wodą, a bazowanie w określaniu położenia na akcelerometrach, mierzących każde wychylenie jednostki, daje bardzo niedokładne wyniki. Wystarczy, że łódź pozostaje zanurzona i odcięta od sygnału GPS na jeden dzień, a pomyłka w określeniu jej lokalizacji sięga kilometrów.
Z tego powodu pracujące na zlecenie ministerstwa laboratorium (_ ang. Defense Science and Technology Laboratory, DSTL _) w Porton Down opracowuje tzw. „kwantowy kompas”. Bazuje on na wyróżnionym nagrodą Nobla odkryciu, według którego chmurę atomów umieszczoną w próżni można za pomocą laserów ochłodzić do temperatury zbliżonej o jedną milionową stopnia do zera absolutnego. Tak zimne atomy są niezmiernie czułe na zmiany w ziemskim polu magnetycznym i grawitacyjnym, a ich fluktuacje pozwalają na precyzyjne określenie miejsca, w którym się znajdują nawet z bardzo dużej odległości.
Dotychczas naukowcom udało się stworzyć bazujące na tym odkryciu, działające urządzenie o wielkości „metrowego pudełka na buty”. To już wystarczy, by używać go na pokładzie łodzi podwodnych, ale brytyjskie Ministerstwo Obrony zamierzają dalej rozwijać tę technologię, by mogli ją wykorzystywać żołnierze, a w przyszłości również np. producenci telefonów komórkowych.
„Kwantowy kompas” ma nad GPS-em jeszcze tę przewagę, że jest całkowicie odporny na zakłócenia. Jest to więc technologia nie tylko dokładniejsza, ale również bardziej odporna na ewentualne ataki.
- Technologie kwantowe TNS (_ ang. Time, Navigation and Sensing _) mogą zapewnić kluczową przewagę brytyjskiemu sektorowi obronnemu i wspomóc rynki o wartości miliardów dolarów w Wielkiej Brytanii i na terenie całego świata – powiedział Neil Stansfield z DSTL.
Według szacunków naukowców, technologia kwantowego kompasu będzie dostępna do użytku w przeciągu najbliższych trzech do pięciu lat.