4 tysiące zgłoszeń pornografii dziecięcej w rok. To tylko wierzchołek góry lodowej

W Polsce informacje o tych odrażających przestępstwach spływają do Dyżurnet.pl. Jego specjaliści apelują: "nie możemy się na to znieczulać. Zobaczyliście coś takiego w sieci? Zgłaszajcie to do nas.".

- W internecie pojawia się coraz więcej odrażających treści. Do tego rośnie nieme przyzwolenie na tego typu materiały. Nie możemy się jednak na nie znieczulać - apeluje punkt kontaktowy ds. szkodliwych i nielegalnych treści w internecie Dyżurnet.pl, działający w strukturze NASK Państwowego Instytutu Badawczego. W 2017 Dyżurnet.pl odnotował blisko 14 tysięcy zgłoszeń potencjalnie nielegalnych i szkodliwych treści. W 2017 r. wśród zgłoszeń, które wpłynęły do zespołu, specjaliści Dyżurnet.pl, zidentyfikowali:

• 2459 incydentów, związanych z rozpowszechnianiem materiałów przedstawiających *seksualne wykorzystywanie dzieci, *
• 1339 związane z publikacją* obrazów osób nieletnich w seksualnym kontekście* – to najliczniejsza grupa zgłoszeń.
• 49 przypadków pornografii dostępnej bez wymaganego prawem ostrzeżenia,
• *122 zgłoszeń twardej pornografii, *
• 41 przypadków rasizmu,
• 16 zgłoszeń dotyczących cyberprzemocy.

W sytuacjach, gdy treści takie naruszają prawo, Dyżurnet.pl zawiadamia organy ścigania. Gdy materiały są legalne, ale ich rozpowszechnianie powinno być ograniczone (np. wyłącznie dla dorosłych), zespół podejmuje interwencję u administratora serwisu. W 2017 roku Dyżurnet.pl zgłosił 2722 incydenty do INTERPOL-u i międzynarodowej sieci punktów kontaktowych INHOPE, 952 przypadki do administratorów serwisów internetowych, a 151 - Policji.

Eksperci NASK przypominają, że kontakt ze zdjęciami, filmami i wpisami zawierającymi przemoc, nawoływanie do nienawiści, twardą pornografię ma niekorzystny wpływ, zwłaszcza na dzieci i młodzież.

- Ważne jest, aby młodzi użytkownicy byli odpowiednio przygotowani do potencjalnego kontaktu z niebezpiecznymi lub nieodpowiednimi treściami - mówi Martyna Różycka, kierownik zespołu Dyżurnet.pl. - W młodym wieku kształtuje się charakter i osobowość oraz zdobywa wiedzę o świecie, a kontakt ze szkodliwymi treściami może nie tylko wywołać szok, strach i zachwianie emocjonalne, ale także znieczulać na zło i nieprawdziwy obraz rzeczywistości. Długotrwały kontakt ze szkodliwymi treściami sprawia, że młodzież przyswaja niewłaściwe wzorce zachowania, np. w sferze seksualnej.

- Młodzież, która ma regularny kontakt z pornografią, częściej jest skłonna podejmować erotyczną korespondencję, tzw. seksting, polegający na wysyłaniu swoich intymnych zdjęć i filmów innej osobie - mówi Martyna Różycka. - W wielu przypadkach może to być zupełnie obca osoba - dodaje.

Z badań przeprowadzonych przez NASK wśród uczniów gimnazjów i liceów "Nastolatki 3.0." wynika, że niemal co dziesiąty nastolatek przynajmniej raz w życiu wysłał swoje intymne zdjęcie osobie znanej tylko z internetu (9,2%).

- Takie postępowanie stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa. Osoba lekkomyślnie udostępniająca swój intymny wizerunek naraża się chociażby na szantaż. Ten niebezpieczny proceder coraz częściej odnotowujemy w statystykach zagrożeń on-line. – zaznacza kierownik Dyżurnet.pl.

Interpol przestrzega, że jeśli zdjęcia lub filmy erotyczne przedstawiają osoby nieletnie, to mogą one być wyszukiwane i kolekcjonowane przez osoby o skłonnościach pedofilskich. Zdarza się też, że szantażowana groźbą dalszej publikacji zdjęć ofiara jest zmuszana do produkowania następnych materiałów ze swoim udziałem lub płacenia okupu. Kraje Unii Europejskiej rozpoczęły w ubiegłym roku kampanię informacyjną "Powiedz NIE!" na temat zjawiska sextortion (ang. sex + extortion, czyli seks i wymuszenie), obejmującą m.in. przygotowany przez Europol film, przestrzegający przed ryzykownym flirtem on-line.

Niewłaściwe wzorce mogą też być związane z przemocą. - Dostępne w internecie filmy i obrazy, przedstawiające np. dręczenie zwierząt, mogą stymulować takie zachowania u młodych osób. Ogólnie rzecz biorąc częsty kontakt z tego typu treściami powoduje oswojenie z przemocą, obniżenie empatii i wzrost akceptacji dla brutalności – przestrzega Martyna Różycka.- To samo dotyczy przemocy wobec ludzi.

Warto też pamiętać, że za publikowanie treści nakłaniających do przemocy lub nawołujących do nienawiści grozi kara, wynikająca z przepisów Kodeksu Karnego.

- Powinniśmy z większą refleksją podchodzić do tego, co publikujemy, na przykład linkujemy na naszym profilu społecznościowym. Treść, która może się wydawać zwykłym, choć może mało subtelnym żartem, może być dla kogoś obraźliwa lub dyskryminująca. Wyrażenie sprzeciwu wobec przemocy jest godne naśladowania, ale dobierajmy do tego odpowiednie środki wyrazu. Pamiętajmy, że treści ogólnodostępne są oglądane przez dzieci już w wieku przedszkolnym - zaznacza Martyna Różycka.

Jak dodaje, za klimat w sieci odpowiadają wszyscy użytkownicy internetu. Dlatego warto nie tylko samemu zastanowić się nad własnymi publikacjami, ale też reagować na niewłaściwe zachowania innych, np. zgłaszając administratorom naruszenie regulaminu serwisu. Szczególną opieką powinny też być otoczone dzieci.

- Zwracajmy uwagę na to, jakie strony odwiedzają nasze dzieci. Reagujmy, gdy ktoś prezentuje im niewłaściwe treści. Warto np. skontaktować się z rodzicami innego dziecka, które pokazuje rówieśnikom coś, czego nie akceptujemy. Niepokojące i niebezpieczne treści można zgłaszać anonimowo do Dyżurnet.pl - mówi ekspertka NASK.

Dyżurnet.pl to zespół ekspertów Państwowego Instytutu Badawczego NASK, współtworzący NC Cyber, działający jako punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w internecie. Od kilkunastu lat pomaga w zwalczaniu naruszeń w internecie, prowadzi również działania informacyjne i edukacyjne, kierowane do różnych grup użytkowników. Zespół Dyżurnet.pl analizuje treści wskazane przez użytkowników, wykonuje dokumentację techniczną, przesyła informacje do policji, administratorów serwisów internetowych czy też zagranicznych punktów kontaktowych zrzeszonych w INHOPE.