Ukończono największy radioteleskop na świecie o pow. 30 boisk piłkarskich

FAST to największy radioteleskop na świecie. Kilkukrotnie przewyższa możliwości instalacji, której właśnie odbiera palmę pierwszeństwa w swojej kategorii. Gigantyczna konstrukcja Chińczyków jest już gotowa do pierwszych testów, a pracę może rozpocząć już we wrześniu tego roku. Warta 180 milionów dolarów (ponad 700 milionów złotych) aparatura stała się najpotężniejszym pojedynczym radiodetekrotem na świecie o niesamowitych możliwościach. Dokładnie w niedzielę 3 lipca 2016 uroczyście zainstalowano ostatni panel anteny. Oto, czym mogą na arenie międzynarodowej pochwalić się Chińczycy.

FAST, czyli _ Five-hundred-meter Aperture Spherical Telescope _ już w nad chodzących miesiącach przejdzie serię dokładnych testów wszystkich układów. Po pomyślnym zakończeniu prac przystąpi do pracy. Może do tego dojść nawet we wrześniu tego roku, natomiast samo ukończenie kalibracji niezwykle czułych sensorów może zająć jeszcze kilka lat. Kiedy ostatecznie FAST będzie w 10. proc. gotowy do pracy, zostanie udostępniony naukowcom z całego świata.

Pomysł skonstruowania takiego radioteleskopu pojawił się już w 1994 roku, ale największym problemem było wówczas znalezienie finansowania i odpowiedniej lokalizacji dla tak dużego obiektu. Chiński rząd ostatecznie zdecydował się dać zielone światło przedsięwzięciu w roku 2007. Jako "gospodarza" wybrano okolicę _ Dawodang _, a dokładnie tereny miejscowości _ Kedu _w dolinie w prowincji _ Guizhou _. Radioteleskop FAST jeszcze w trakcie budowy można zobaczyć poniżej w serwisie Google Maps:

Miejsce przypadło do gustu badaczy głównie ze względu na otaczające je masywy górskie. Te mają stanowić dla radioteleskopu naturalną ochronę przed ewentualnymi zakłóceniami. Oprócz tego zagłębienie oddalone jest od większych ośrodków miejskich, co także ma znaczny wpływ na wiarygodność badań. Aby zapewnić najdokładniejsze pomiary, dodatkowo wokół aparatury został wyznaczony pięciokilometrowy pas wolnej przestrzeni. W okolicy podczas budowy wydobyto około miliona metrów sześciennych materiału skalnego. Wszystko to ma zapewnić tzw. "ciszę radiową" czułej instalacji. Nie oznacza to jednak, że odizolowany od świata obiekt będzie niemożliwy do zobaczenia dla turystów czy okolicznych mieszkańców. Na jednym ze wzgórz w pobliżu FAST wyznaczono bowiem specjalne miejsce na platformę widokową.

Radioteleskop wyposażono w dziewięć zestawów tzw. odbiorników dostrojonych do odbioru i wzmocnienia różnych częstotliwości radiowych. Odebrane sygnały wysyłane będą siecią światłowodową do naziemnego centrum kontroli.

- Mając tak wrażliwy teleskop, możemy otrzymywać słabsze i bardziej odległe komunikaty radiowe. To pomoże nam szukać inteligentnego życia poza galaktyką i zbadać pochodzenie wszechświata - mówił w lipcu 201. roku Wu Xiangping, prezes Chińskiego Towarzystwa Astronomicznego. Badacze nie ukrywają, że ich celem i jednym z dodatkowych zadań konstrukcji jest także poszukiwanie pozaziemskich cywilizacji.

Jeszcze pięć lat temu zakładano budżet około 11. milionów dolarów. Ostatecznie inwestycja pochłonęła 180 milionów dolarów, czyli ponad 700 milionów złotych.

Do tej pory największym na świecie radioteleskopem dysponowało Portoryko. Aparatura o nazwie Arecibo ma średnicę "jedynie" 305 metrów i zajmuje powierzchnię 73 tysięcy metrów kwadratowych. Instalacja Chińczyków nie tylko jest większa, ale także kilkukrotnie przewyższa możliwości portorykańskiej konstrukcji. FAST będzie miał zdolność monitorowania jednocześnie dziewiętnastu odcinków nieba, podczas gdy Arecibo może monitorować tylko siedem. Będzie pracował w zakresie 0,7–3 GHz, dzięki czemu stanie się najczulszym radioteleskopem pracującym w niskich częstotliwościach radiowych z pojedynczą czaszą na świecie. FAST ma cieszyć się tytułem największego radioteleskopu na świecie - według szacunków - jeszcze przez około 1. do 20 lat.

Astronomowie z niecierpliwością wyczekują kolejnej generacji potężnych platform obserwacyjnych. Trwają prace nad budową tzw. European Extremely Large Telescope (dosłownie "ekstremalnie wielki europejski teleskop") oraz James Webb Space Telesope. Te i kolejne inwestycje mają przyczynić się do dynamicznego rozwoju nauk związanych z badaniem przestrzeni kosmicznej.

słk