Tak wyobrażano sobie nasze czasy. Niezwykłe wizje sprzed ponad 100 lat

Ludzie od niepamiętnych czasów próbowali wyobrażać sobie odległą przyszłość. Nie powinno zatem dziwić, że na początku XX w. dużą popularnością cieszyły się pocztówki przedstawiające świat w roku 2000. Co ciekawe, wiele z tych wizji się sprawdziło.

Świat pod koniec XX wieku

Ludzie od niepamiętnych czasów próbowali wyobrażać sobie odległą przyszłość. Nie powinno zatem dziwić, że na początku XX w. dużą popularnością cieszyły się pocztówki przedstawiające świat pod koniec stulecia.

Jednymi z najpopularniejszych ilustracji "futurystycznych" były francuskie widokówki z lat 1899-1910. Wśród autorów serii znanej jako En L' An 2000 (W roku 2000) znaleźli się m.in.  Jean-Marc Côté i Maximilian Villemard.

Wizje dawnych futurystów były naturalnie bardzo uproszczone – wszak rysownicy przedstawiali świat przyszłości z perspektywy znanych im czasów . Francuscy artyści pominęli też kwestię zmieniającej się mody, stąd postaci na ich pocztówkach wciąż noszą stroje z minionej epoki. Mimo to wiele z ich przewidywań się sprawdziło.

Zadziałała tutaj – jak można przypuszczać – prosta zasada, że "potrzeba jest matką wynalazków". Propozycje przedstawione na pocztówkach, choć nie odzwierciedlały dokładnego wyglądu znanych nam urządzeń, miały w wyobrażeniach ilustratorów ułatwić ludziom codzienne funkcjonowanie.

Fakt, że francuscy artyści żywo interesowali się rozwojem przyszłej technologii nie powinien dziwić. W Europie trwał wówczas okres nazywany w historiografii Belle époque (piękna epoka), który zwiastował dalszy postęp naukowy.

Francuscy rysownicy twierdzili, że przyszłość przyniesie poważne zmiany w edukacji. Prognozowali, że uczniowie w roku 2000 nie będą musieli już mozolnie wertować książek. Zamiast tego mieli podłączać się do specjalnej maszyny, która za pomocą przewodów przesyłałaby im całą wiedzę ze szkolnych podręczników. Takie urządzenie oczywiście nie powstało, ale mamy obecnie wiele rozwiązań, które wpisują się pośrednio w tę śmiałą wizję. Wystarczy wymienić tutaj chociażby audiobooki, multimedialną naukę przy użyciu urządzenia SITA czy popularne podcasty edukacyjne. Te pierwsze pojawiły się zresztą znacznie szybciej, niż mogli spodziewać się tego twórcy futurystycznych pocztówek – „książki mówione” były znane już w latach 30. XX w.

Inną nietuzinkową wizją były nowoczesne przeprowadzki, dzięki którym ludzie mogliby w dowolnym momencie zmienić lokalizację swojej nieruchomości. Poza względami technicznymi oraz budową odpowiedniej infrastruktury ogromne domy na kółkach mogłyby jednak sprawić wiele problemów w ruchu drogowym. Mamy za to kampery, które – choć nie zastępują klasycznego mieszkania – zapewniają wiele udogodnień podczas podróży. W tym przypadku rzeczywistość również nadeszła wcześniej. Już w 1910 r. produkowano w USA samochody rekreacyjne, uważane za prototypy kamperów.

Już w poprzednim stuleciu stwierdzono, że dużym udogodnieniem byłaby możliwość oglądania rozmówcy podczas korzystania z aparatu telefonicznego. To wyobrażenie sprawdziło się w zasadzie jeden do jednego. Obecnie możemy korzystać z wielu komunikatorów internetowych i aplikacji mobilnych z opcją wideorozmowy, takich jak Skype czy WhatsApp. Narzędzia te okazały się szczególnie przydatne w dobie pandemii koronawirusa.

Zdaniem dawnych futurystów poważne zmiany miały zajść także na placach budowy. W 2000 roku do konstruowania domów miała wystarczyć specjalna maszyna, obsługiwana przez inżyniera. Chociaż takie rozwiązanie nie zostało wprowadzone na dużą skalę, pewnym odzwierciedleniem tej wizji są dziś budynki stawiane przy użyciu drukarek 3D.

Francuscy rysownicy założyli, że w przyszłości nie będziemy musieli już korzystać z pracy stenografów. Przypuszczali, że powstanie specjalne urządzenie, które automatycznie zapisuje wypowiadane słowa. Wprawdzie stenografia nie została jeszcze wyparta przez taką maszynę, ale obecnie mamy m.in. usługę Google, która zamienia mowę na tekst.

Futuryści przewidzieli także powstanie urządzenia do odtwarzania treści gazet w formie audio. Znów możemy się tutaj dopatrywać audiobooków, ale nie tylko. Obecnie niektóre portale internetowe oferują możliwość wysłuchania treści artykułu poprzez kliknięcie w odpowiednią ikonkę.

W 2000 roku miały zostać ograniczone do minimum prace domowe. Artyści z początku XX wieku przewidywali, że powstanie specjalne elektryczne urządzenie, które samo zetrze kurze i wyszoruje podłogę. Taką funkcję spełniają dziś coraz popularniejsze inteligentne odkurzacze.