Plejady to nie tylko siedem gwiazd. Kiedyś było ich znacznie więcej

Plejady od tysięcy lat fascynują ludzi spoglądających w czerń rozgwieżdżonego nieba. O gromadzie tej wspominają wszystkie starożytne kultury, bardzo często odnosząc się do nich określeniem "Siedem Sióstr". Siłą rzeczy w wielu głowach utrwalił się pogląd, że gromada ta składa się dokładnie z siedmiu gwiazd.

Najnowsze badania przeprowadzone na danych z kosmicznych teleskopów Gaia oraz TESS wskazują jednak, że rzeczywistość wygląda zupełnie inaczej. Okazuje się bowiem, że pierwotnie gromada ta była wielokrotnie większa. Dopiero z czasem część gwiazd uciekła z gromady i rozproszyła się po całej galaktyce. Do takich wniosków doprowadziły naukowców pomiary ruchu oraz rotacji gwiazd znajdujących się na całym niebie.

Zespół kierowany przez Andrew Boyle’a z University of North Carolina-Chapel Hill zidentyfikował liczne obiekty, które uformowały się wraz z główną gromadą, a następnie opuściły jej grawitacyjne „gniazdo”. Część byłych członków znajduje się nawet ok. 1,2 tys. lat świetlnych od centrum gromady i na pierwszy rzut oka nie ma powodu twierdzić, że są one w jakikolwiek sposób związane z Plejadami.

Astronomowie od dawna wiedzą, że gwiazdy rodzą się w grupach i stopniowo się od siebie oddalają. Do tej pory obraz Plejad ograniczał się do zwartego obszaru ok. 2 stopni na niebie, odpowiadającego ok. 8 latom świetlnym. Nowe podejście pozwoliło wskazać dużo szerszą rodzinę, którą autorzy nazwali Większą Gromadą Plejad.

Kluczowe było zestawienie precyzyjnych trajektorii gwiazd z misji Gaia z pomiarami prędkości ich rotacji z TESS. Co do zasady, młode gwiazdy wirują szybciej i z czasem zwalniają - ta zasada pozwala naukowcom szacować wiek obserwowanych gwiazd. Połączenie wieku i ruchu przestrzennego wielu gwiazd pozwoliło naukowcom ustalić, które z nich wcześniej stanowiły część gromady Plejad.

Badacze donoszą, że wśród nowych kandydatów są zarówno wcześniej sugerowane grupy, jak i gwiazdy, których nikt wcześniej z nią nie wiązał. Mało tego, w danych widać nawet swoiste włókna słabych gwiazd prowadzące z powrotem do głównej gromady.

Plejadom przypisuje się wiek ok. 100–150 mln lat, znacznie mniej niż 4,6 mld lat Słońca. To ułatwia tropienie „rodzeństwa” aktualnych członkiń gromady, które nie zdążyło jeszcze całkowicie wtopić się w tło Galaktyki.

Według autorów odkrycie otwiera „nowe okno” na architekturę Drogi Mlecznej. Rozszerzona rodzina Plejad pokazuje, że w sąsiedztwie Słońca istnieją rozległe, złożone struktury pokrewieństw gwiazd.