Fale elektromagnetyczne: fakty i mity. Oto co musisz wiedzieć

Czy powinniśmy bać się smogu elektromagnetycznego, który generują urządzenia w naszym otoczeniu? I najważniejsze - czy takie promieniowanie jest groźne dla zdrowia? Oto fakty i mity o falach elektromagnetycznych

Czy promieniowanie telefonów komórkowych szkodzi naszemu zdrowiu? Temat ten wywołuje ostatnio wiele gorących dyskusji.Komórki nosimy włączone cały czas przy sobie, a operatorzy zaczynają je także lansować jako produkt dla dzieci i osób starszych. Nic dziwnego, że fale elektromagnetyczne to nie tylko fakty, ale też liczne mity.

Dawniej podobne dylematy dotyczyły monitorów CRT. Na szczęście potencjalni winowajcy wielu chorób zdążyli odejść w zapomnienie, zanim naukowcy uzyskali wiarygodne wyniki badań na temat ich szkodliwości. Zastanawiające jest jednak, że choć boimy się wszelkiego promieniowania, to skupiamy się głównie na komórkach, zapominając o całym pozostałym elektromagnetycznym smogu, który tworzą różnorodne użytkowane przez nas urządzenia elektryczne i elektroniczne.

Należą do nich na przykład telewizory czy biegnące niezauważenie za oknami linie wysokiego napięcia. Na temat skutków działania promieniowania elektromagnetycznego na organizmy żywe napisano już dziesiątki tysięcy opracowań, lecz mimo to naukowcom i lekarzom nie udało się dojść do jednoznacznych wniosków.

Postaramy się wyjaśnić najważniejsze pojęcia i przedstawić podstawowe fakty związane z otaczającymi nas falami. Na początek trochę teorii, ale jeśli nieźle radzicie sobie z fizyką, to możecie spokojnie ominąć ten kawałek i przejść do konkretów - wyników badań promieniowania elektromagnetycznego poszczególnych urządzeń.

Fala to zaburzenie rozprzestrzeniające się w ośrodku lub przestrzeni. Każdy z nas zna efekt wrzuconego do wody kamienia - wprawione w drganie cząsteczki wody poruszają kolejne, coraz bardziej odległe cząstki i w ten sposób powstaje charakterystyczna fala. Fale elektromagnetyczne to z kolei zaburzenie pola elektromagnetycznego. Falą elektromagnetyczną jest na przykład fala radiowa, ale także światło.

Wokół wszystkich obiektów mających ładunek elektryczny powstaje pole elektryczne. Jeśli ładunki elektryczne zaczynają się poruszać, obok pola elektrycznego pojawia się również pole magnetyczne. Ponieważ są one ze sobą nierozerwalnie związane, określa się je mianem pola elektromagnetycznego.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Jakie właściwości mają fale elektromagnetyczne? Ich cechy można opisać za pomocą kilku pojęć:

Częstotliwość
Fala zmienia się nieustannie. Liczba tych zmian, czyli drgań fali w czasie sekundy, nazywana jest częstotliwością, a jednostką miary częstotliwości jest herc. W falach radiowych UKF mamy do czynienia z częstotliwością kilkudziesięciu milionów zmian w czasie sekundy (kilkadziesiąt megaherców), a w falach wysyłanych przez sieci telefonii komórkowej 900 milionów (GSM 900), a nawet 1800 milionów (GSM 1800) zmian w czasie sekundy. Amplituda
Jest to wysokość szczytów fali. Prostym przykładem są dźwięki: im wyższe są szczyty fali je niosącej (wyższa amplituda), tym głośniejszy dźwięk.

Modulacja
Jest to proces zmiany parametrów fali, dzięki któremu staje się ona nośnikiem danych, na przykład muzyki i mowy. Piosenka zawierająca częstotliwości od 2. do 15 000 herców jest na przykład przenoszona (zakodowana) w fali UKF o częstotliwości około 100 megaherców (fala ta staje się tak zwaną nośną). W radioodbiorniku fale nośne zostają usunięte i dzięki temu słyszymy muzykę.

Podchodząc do sprawy bardziej fachowo, można napotkać kilka innych terminów z zakresu fal i pola. Przykładowo:

Natężenie pola: to parametr określający siłę pól w określonym punkcie. Natężenie pola magnetycznego mierzone jest w amperach na metr [A/m], jednostką natężenia elektrycznego jest wolt na metr [V/m]
Gęstość strumienia magnetycznego: określa siłę pola magnetycznego w odniesieniu do powierzchni i jest mierzona w teslach [T]. gęstość obrazowo: im wyższa jest wartość strumienia, tym bardziej powierzchnia pokryta jest liniami pola. Gęstość strumienia magnetycznego można obliczyć z natężenia pola magnetycznego
Pole dalekie: obszar rozpoczynający się około dwóch długości fali od anteny - w przypadku telefonów jest to więc około 66 centymetrów. Dla pola dalekiego możliwe są precyzyjne obliczenia parametrów fali, które nie udają się w polu bliskim
SAR (współczynnik absorpcji swoistej): opisuje energię, jaką ciało wchłania z pola elektromagnetycznego. Energia ta ogrzewa ciało. W wypadku telefonu komórkowego najbardziej obciążoną częścią ciała jest głowa, dlatego często współczynnik SAR podaje się oddzielnie dla całego ciała i tylko dla samej głowy

Termiczne
Kiedy fale radiowe natrafiają na ludzkie ciało, to przenikają do górnych warstw skóry i są przez nie absorbowane. W dotkniętych tym procesem częściach ciała powstaje ciepło. Ciało ludzkie może zniwelować wzrost temperatury nawet o cztery stopnie. Ciepło odprowadzane jest wówczas przez układ krwionośny. Słabo ukrwione części ciała - na przykład oczy, gorzej odprowadzają ciepło. Aby więc fale pochodzące z telefonu komórkowego im nie zaszkodziły, nie mogą spowodować ogrzania oczu o więcej niż 1 stopień (wartość graniczna).

Oddziaływanie termiczne fal radiowych może mieć także pozytywne działanie - ich zdolność do podnoszenia temperatury, to podstawa działania kuchenek mikrofalowych.

Pozatermiczne
Jak się okazuje, niekorzystny wpływ na nasze ciało mogą mieć także pola, które nie wywołują bezpośredniego ogrzania tkanek. Przeciwnicy telefonii komórkowej argumentują, że te niezmieniające temperatury efekty wpływają między innymi na prądy mózgowe, a nawet oddziałują na przekazywane nowym pokoleniom cechy dziedziczne.

Niektóre takie efekty udało się udowodnić w doświadczeniach, jednak wiele badań przeprowadzono tylko na kulturach komórkowych albo zwierzętach. Nierozstrzygnięta pozostaje więc kwestia, czy ich wyniki można przenieść na ludzi i czy takie oddziaływanie fal jest rzeczywiście dla nas niebezpieczne.

Niektóre osoby łączą bóle głowy lub bezsenność z promieniowaniem radiowym i określają siebie samych jako elektrowrażliwych. Wiele badań sugeruje jednak, że elektrowrażliwość nie istnieje, a dolegliwości te mają podłoże psychiczne: wywołuje je strach przed promieniowaniem.

Zakłócenia pracy innych urządzeń
Urządzenia elektryczne poddane silnemu promieniowaniu radiowemu przestają poprawnie działać. Fale radiowe mogą na przykład zakłócić odbiór telewizji. W celu ochrony osób z rozrusznikami serca stworzono nawet specjalną wartość graniczną takiego promieniowania, której żaden nadajnik nie może przekroczyć.

Natężenie pola elektromagnetycznego można obliczyć z pola elektrycznego lub magnetycznego. Eksperci do pomiarów używają na ogół tego rodzaju pola, które łatwiej daje się ustalić. Przykład: przy przepływie prądu podaje się często pole magnetyczne, które łatwiej w tym wypadku zmierzyć, a przy silnych nadajnikach radiowych mierzy się natężenie pola elektrycznego. Dla telefonów komórkowych określa się poziom oddziaływania rozgrzewającego (SAR).

Zobacz też: Technologiczne mity – wielu w nie wierzy, choć nie są prawdziwe

W kwestii zagrożenia jakie niosą fale radiowe brak jest zgody pomiędzy naukowcami. W zależności od rodzaju fal radiowych stan badań jest w bardzo różnym stopniu zaawansowany. Poniżej zaprezentujemy wam wyniki dotychczasowych badań w poszczególnych działach współczesnej techniki i nauki.

Warto dodać na marginesie, iż naukowo udowodniono, że tak zwane neutralizatory promieniowania nic praktycznie nie dają. Najskuteczniejszą formą ochrony przed falami radiowymi jest zachowywanie odpowiedniego odstępu od nadającej je anteny. Obciążenie falami radiowymi gwałtownie maleje wraz z odległością od nadajnika.

Częstotliwość: Sieć 900: od 880 do 960 MHz, Sieć 1800: od 1,7 do 1,875 GHz. UMTS 2100: od 1,9 do 2,17 GHz
Moc nadawania: Sieć 900: do 2 W, sieć 1800: do 1 W
Modulacja: GSM: 21. Hz, impulsowa (przy sygnałach UMTS CDMA: nieimpulsowa)

Oddziaływanie termiczne
Kiedy po rozmowie przez telefon komórkowy mamy czerwone ucho, to przede wszystkim dlatego, że przyciskaliśmy do niego aparat. Fakt, na ile jest to skutkiem oddziaływania promieniowania radiowego, zależy przede wszystkim od konstrukcji telefonu i jego anteny oraz wykorzystywanej podczas rozmowy mocy nadawczej.

Zobacz też: Czy telefon może ściągać pioruny? Fakty i mity o burzy

O oddziaływaniu rozgrzewającym informuje wartość SAR zmierzona dla naszego telefonu. Nie może być ona zbyt wysoka, aby promieniowanie nie uszkodziło wrażliwej tkanki oka. Wartość graniczną ustalono na 2 W/kg. Faktyczna moc nadawcza telefonów najczęściej jest znacznie niższa od maksymalnej dozwolonej. Stacje bazowe kontrolują bowiem moc nadajników telefonów i ustalają ją na najniższym wymaganym do stabilnego połączenia poziomie.

Oddziaływanie pozatermiczne
Teoretycznie możliwe są niepożądane pozatermiczne oddziaływania telefonu komórkowego, które mogą wystąpić także przy bardzo małej mocy nadawczej. Nikt nie jest jednak w stanie stwierdzić autorytatywnie, że dane problemy zdrowotne są skutkiem właśnie takich oddziaływań.

Zmiany prądów mózgowych
Szwajcarscy badacze (Huber) poddali śpiących uczestników testom działania fal telefonii komórkowej i stwierdzili u badanych zmiany aktywności prądów mózgowych. Jednak z podobnego, konkurencyjnego badania (Croft) wynika coś zupełnie przeciwnego. Z kolei, według szwedzkiego badania Salforda (z 2003 roku) promieniowanie telefonii komórkowej szkodzi komórkom nerwowym. Możliwym skutkiem takiego działania jest wczesna demencja i choroba Alzheimera.

Rak
Badanie Interphone zajmowało się ryzykiem raka mózgu w 1. krajach. Na podstawie danych zgromadzonych pomiędzy 2000 a 2004 rokiem nie udało się udowodnić związku pomiędzy użytkowaniem telefonu a ryzykiem zachorowania na raka. Do tych samych wniosków doprowadziły badania z 2001 roku wspierane przez firmę Motorola.

Uszkodzenie materiału genetycznego
Badanie Amerykańskiego Towarzystwa Genetycznego z 200. roku ostrzega przed uszkodzeniami nasienia, jednak inne, opracowane w roku 2010 (Falzone) zaprzecza tej tezie. Badanie REFLEX z lat 2005 i 2008 stwierdziło natomiast szkodliwe złamania łańcucha DNA. Okazało się jednak, że uczestnicząca w nim badaczka sfałszowała niektóre wyniki pomiarów.

Wartości graniczne
Dla telefonów komórkowych obowiązują wartości graniczne określane przez normę PN-EN 50361. Uwzględniają one przede wszystkim rozgrzewające działanie promieniowania. Ponieważ niebezpieczny efekt rozgrzewający następuje dopiero przy 50-krotnym przekroczeniu wartości granicznej, to kiedy norma jest zachowana, trudno mówić o istotnym zagrożeniu dla zdrowia.

Wiele różniących się od siebie wyników badań nie daje podstaw do odwołania komórkowego alarmu. Dlatego w miarę możliwości starajmy się minimalizować obciążenie naszego ciała falami pochodzącymi z telefonów komórkowych. Wybierając nowy aparat, zwracajmy uwagę na podawane przez producentów wartości współczynnika SAR. Starajmy się także korzystać w miarę możliwości z zestawów słuchawkowych. W ten sposób zachowamy większy odstęp od anteny komórki.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Częstotliwość: Od 1880 do 1900 MHz
Moc nadawania: Maksymalnie 250 mW, typowa gęstość strumienia magnetycznego: 20 μW/cm2. Nowsze telefony DECT mają funkcję redukcji promieniowania: stacja bazowa nadaje tylko w czasie telefonowania i ogranicza moc do niezbędnego minimum. Producenci nie wykorzystują jednak czasem w praktyce wszystkich możliwości określonych w specyfikacji standardu.
Modulacja: fazowa (GFSK), impulsowa

Oddziaływanie termiczne
Średnie oddziaływanie termiczne (SAR) odpowiada w najgorszym wypadku wartości mniejszej niż 0,1 W/kg, jest więc dużo mniejsze niż w przypadku telefonu komórkowego.

W testach zauważono jednak, że wartość SAR krótkich impulsów dla telefonów DECT wynosi nawet 3 W/kg, jednak trwają one zaledwie kilka mikrosekund, i zdaniem ekspertów nie mogą wywołać działania rozgrzewającego. Badanie opublikowane przez holenderską Radę Zdrowia zajęło się sygnałami telefonów DECT. Praca naukowców okazała się owocna - wniosek: normalne użytkowanie takiego telefonu nie prowadzi do przekroczenia wartości granicznych obowiązujących norm.

Oddziaływanie pozatermiczne
Efektów innych niż oddziaływanie termiczne nie wykazano do dziś w żadnych badaniach naukowych.

Rak mózgu
Badanie Interphone z roku 200. analizowało ryzyko wystąpienia raka mózgu z powodu bliskości stacji bazowej DECT - nie stwierdzono jednak zależności.

Ryzyko raka
2. opracowań zajmowało się kwestią wywoływania raka przez bezprzewodowe telefony DECT. Wszystkie one nie przyniosły jednoznacznych wyników, wyniki były bardzo kontrowersyjne. Często sprawdzano zbyt mało przypadków albo badacze przeprowadzali analizy z wykorzystaniem nieimpulsowych sygnałów.

Wartości graniczne
Słuchawka telefonu DECT w pomiarze SAR nie może uzyskiwać wyników większych niż 2 W/kg dla tkanki ciała i głowy. Ponieważ pomiar nie uwzględnia wartości maksymalnych, a tylko średnie, to praktyczne wyniki słuchawek DECT sięgają jedynie czterech procent wartości granicznej. Telefony DECT uzyskują więc wartości znacznie mniejsze od telefonów komórkowych.

Oddziaływanie ogrzewające telefonów DECT oscyluje w okolicach zera. Tylko biolodzy budowlani (badają wpływ budowanego przez człowieka środowiska na zdrowie) ostrzegają przed impulsowymi sygnałami wykorzystywanymi przez tę technikę. Pamiętajmy jednak, aby przy wyborze telefonu DECT zwracać uwagę na podawany przez producenta parametr SAR.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Częstotliwość/modulacja: Patrz dane w ramce Telefony komórkowe
Moc nadawcza: Do 10. W, najczęściej podzielona na anteny kierunkowe

Oddziaływanie termiczne
Wartości graniczne pracy stacji bazowych wykluczają je.

Oddziaływanie pozatermiczne
Obecnie wiele badań zajmuje się masztami nadawczymi, bo te, w przeciwieństwie do telefonów, nadają przez cały czas.

Bóle głowy
Według badań austriackich lekarzy opublikowanych w roku 200. istnieje związek pomiędzy siłą pola i symptomami, na które uskarżali się badani, na przykład bólami głowy czy zaburzeniami snu. Jednak w badaniu przekrojowym zespół dr. Breckenkampa (uniwersytet Bielefeld) przepytał na tę okoliczność 4150 osób. W przypadku niedomagań zdrowotnych naukowcy zbadali poziom promieniowania radiowego w miejscu zamieszkania badanych. Jednak wyniki tych pomiarów wykazały jedynie bardzo niskie jego wartości. Co ważniejsze, analizy statystyczne pokazują, że ludzie silnie wierzący w szkodliwość telefonii komórkowej częściej chorują.

Wartości graniczne
Prawo określa wartości maksymalne pola elektrycznego na 4. V/m (sieć GSM 900), 57 V/m (sieć GSM 1800) i 61 V/m (UMTS 2100).

Opublikowano wprawdzie wiele badań, ale nie przyniosły one niepodważalnych wyników, które przemawiałyby przeciwko masztom telefonii komórkowej. Kłopot w tym, że zwykle nie mamy wpływu na ich lokalizację i trudno wpłynąć na ilość docierających do nas fal elektromagnetycznych.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Częstotliwość: 802.11b/g: od 2400 do 2483,5 MHz; 802.11n: od 2400 do 2483,5 MHz oraz od 5150 do 5725 MHz
Moc nadawania: 2400 MHz: maksymalnie 0,1 W; 5400 MHz: maksymalnie 1 W
Modulacja: OFDM

Oddziaływanie termiczne
Ze względu na niewielką moc nadawania i duże oddalenie urządzeń WLAN od ciała efekt rozgrzewania jest wykluczony. Badania uniwersytetu w Bremie z roku 200. objęły gęstości strumienia dziesięciu punktów dostępowych Wi-Fi. Nawet zmierzone wartości maksymalne leżały daleko poniżej dopuszczanych norm. Były one także poniżej bardzo surowych zaleceń szwajcarskiego Nova-Institut. Tylko w notebookach eksperci uzyskali wyniki wyższe od granicznych wartości profilaktycznych podczas pomiarów w odległości od 10 do 20 cm od anteny w laptopie. Badanie kliniczne Politechniki w Akwizgranie z roku 2001 zakończyło się podobnymi wynikami.

Oddziaływanie pozatermiczne
Niektórzy naukowcy sygnalizują, że sygnały Wi-Fi o częstotliwości 1. Hz leżą dokładnie w zakresie tak zwanych fal mózgowych alfa. Nie ma jednak wiarygodnych badań, które by to potwierdzały i oceniały możliwe skutki uboczne.

Wartość graniczna
Ponieważ rutera Wi-Fi nie nosi się przy sobie, obowiązują dla niego wartości graniczne dla całego ciała. Wartością graniczną jest 0,0. W/kg.

Rutery nie zbliżają się nawet do jednego procenta wartości granicznych. Nie ma badań na temat oddziaływań pozatermicznych punktów dostępowych sieci Wi-Fi.

Częstotliwość: Od 2400 do 2438 MHz
Moc nadawania: Maksymalnie 100 mW (przy zestawach głośnomówiących i słuchawkowych maksymalnie 2,5 mW)
Modulacja: Różne metody

Oddziaływanie termiczne
Brak

Oddziaływanie pozatermiczne
Dotychczas nie ma ani jednego opracowania, które zajmowałoby się wyłącznie sygnałami Bluetooth.

Wartość graniczna
Wartość SAR nie może przekraczać 2 W/kg. Sygnały urządzeń Bluetooth są jednak tak słabe, że są praktycznie niemierzalne.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Częstotliwość: 445 MHz (tak zwany zakres PMR), 868 MHz, 1,9 GHz (DECT) lub 2,4 GHz (wideoniania)
Moc nadawcza: 445 MHz: maksymalnie 500 mW; 868 MHz: maksymalnie 10 mW; 1,9 GHz: maksymalnie 250 mW; 2,4 GHz: 100 mW
Modulacja: PMR: modulacja fazowa, DECT: modulacja fazowa (GFSK), impulsowa; urządzenia wideo: modulacja częstotliwości

Oddziaływanie termiczne
Ze względu na bardzo niewielką moc nadawczą i duże oddalenie od ciała rozgrzewające działanie elektronicznej niani jest wykluczone. Oprócz tego urządzenie do nadzoru nad dzieckiem nadaje nie przez cały czas, a jedynie wtedy, kiedy dziecko krzyczy.

Oddziaływanie pozatermiczne
W przypadku elektronicznych niań z technologią DECT często można przeczytać o zagrożeniach wynikających z powodu impulsowego sygnału nadawczego. Nie ma jednak wiarygodnych badań, które to udowodniły, podobnie jak w przypadku klasycznych telefonów DECT. Z elektronicznymi nianiami wiążą się jednak inne zagrożenia - miękkie anteny w wielu przypadkach zawierają niebezpieczne plastyfikatory (na przykład ftalany).

Wartość graniczna
Elektroniczne nianie nie mogą przekraczać wartości SAR na poziomie 0,0. wata na kilogram (w odniesieniu do całego ciała), i jak pokazują testy, nawet nie zbliżają się do tych wartości.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Częstotliwość: 50 Hz
Amplituda: We właściwie położonym przewodzie elektrycznym pola magnetyczne wzajemnie się znoszą, ale tylko wtedy, kiedy oba przewody są rozdzielone wyłącznikiem. Im większy jest przepływ prądu, tym większe pole magnetyczne. Szczególnie wysokie jest ono w odkurzaczach, elektrycznych kocach, wiertarkach i telewizorach kineskopowych. Te ostatnie generują strumień o wartości 2. mikrotesli w odległości 30 centymetrów. Dla porównania: lampy jarzeniowe uzyskują około 0,4 mikrotesli w odległości 50 centymetrów. Natężenie pola elektrycznego urządzeń domowych jest bardzo różna, ponieważ wpływają na nie inne urządzenia w otoczeniu. Dla telewizorów ustalono wartość graniczną 90 V/m w odległości 30 cm, dla wtyczek - 1 V/m, a dla przewodów zasilających - 0,1 V/m.

Pobudzenie
Bardzo wysokie wartości siły pola podrażniają nerwy i organy. Z tak wysokimi wartościami spotykają się jednak wyłącznie wykonawcy niektórych zawodów, na przykład motorniczy lokomotyw.

Funkcje mózgu
Dotychczas brak informacji o uszkodzeniach na skutek oddziaływania pola elektrycznego. Rak piersi: Aktualne podsumowanie opracowań opartych na 2. tysiącach przypadków nie wykazało zależności pomiędzy polami magnetycznymi a rakiem piersi.

Choroba Alzheimera
Szwajcarski Nova-Institut donosił w 200. roku o badaniach, które stwierdziły słaby związek pomiędzy polami niskiej częstotliwości a chorobą Alzhei-mera. Według badaczy dotyczył on tylko ludzi, którzy z powodów zawodowych przez dłuższy czas byli poddawani oddziaływaniu bardzo silnych pól magnetycznych.

Białaczka
Naukowcy uznali w 200. roku, że pola magnetyczne o wartości od 0,3 do 0,4 mikrotesli powodują zwiększone ryzyko wystąpienia białaczki. Taką wartość osiąga na przykład jarzeniówka z odległości pół metra. Nie ma jednak na razie biologicznego wyjaśnienia tej zależności.

Wartości graniczne
Dla pola elektrycznego obowiązuje wartość graniczna 500. V/m, a dla pola magnetycznego - 100 mikrotesli. Biolodzy budowlani (badają wpływ budowanego przez człowieka środowiska na zdrowie) zalecają jednak wartości od 1 do 5 V/m oraz ewentualnie od 0,02 do 0,1 mikrotesli, ale w tych granicach mieści się, niestety, bardzo niewiele urządzeń.

Istnieją poważne naukowe sygnały ostrzegające przed urządzeniami o dużym poborze energii. Ochronę przed polami pojawiającymi się w pobliżu takich urządzeń zapewnia zachowanie odpowiedniego odstępu od nich.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było

Częstotliwość: 50 Hz
Amplituda: Prąd o napięciu 40. kV wytwarza - zależnie od przepływu - pole magnetyczne w maksymalnej wartości 60 mikrotesli. Natężenie pola elektrycznego zależy od odległości od przewodu. Przy odległości 50 metrów wynosi ono 500 woltów na metr.

Ponieważ natężenie pola szybko spada wraz z odległością, to zwiększone obciążenie występuje tylko w bezpośredniej bliskości masztu. Badanie z roku 200. (Huss) sugeruje podwyższone ryzyko choroby Alzheimera u osób mieszkających bliżej niż 50 metrów od linii wysokiego napięcia. Z badań porównawczych u dzieci wynika zaś, że już przy niewielkiej sile pola magnetycznego pojawia się podwyższony odsetek zachorowań na białaczkę. Naukowcy nie są w stanie określić, czy odpowiada za to sieć elektryczna w domu. Instytut Fraunhofera w Hanowerze prowadzi aktualnie podobne badania na zwierzętach.

Wartości graniczne
Maksymalna dozwolona gęstość pola magnetycznego wynosi 10. mikrotesli. Pole elektryczne nie może przekraczać 5 kilowoltów na metr. Wysokość słupów energetycznych na ogół gwarantuje dotrzymanie tych wartości.

Częstotliwość: 10 GHz do 1 THz
Moc nadawania: Urządzenia pasywne - brak, bo urządzenie nie wykorzystuje do pracy nadajnika. Urządzenia z rozpraszaniem wstecznym - natężenie pola elektrycznego wynosi maksymalnie 6 miliwoltów na metr.

W metodzie pasywnej nie występuje żadne napromieniowanie. Metoda rozpraszania wstecznego wykorzystuje słabe fale radiowe do podwyższenia kontrastu obrazu. Dotychczas brak jest badań na temat potencjalnych zagrożeń.

Polecamy w wydaniu internetowym komputerswiat.pl: 9 hitów, których nie było