Czym walczyli powstańcy? Broń miał zaledwie jeden na 10 żołnierzy!

Czym walczyli powstańcy? Broń miał zaledwie jeden na 10 żołnierzy!

Czym walczyli powstańcy? Broń miał zaledwie jeden na 10 żołnierzy!
Źródło zdjęć: © Domena publiczna
Bolesław Breczko
31.07.2018 16:17, aktualizacja: 31.07.2018 18:39

Patrząc na zapasy broni i amunicji, którą uczestnicy Powstania Warszawskiego atakowali Niemców, można by powiedzieć, że lepiej przygotowany był ten, kto porywał się z motyką na słońce. Było to ok. 4000 pistoletów, 2700 karabinów, 657 pistoletów maszynowych, 145 CKM-ów, 47 RKM-ów, 29 karabinów przeciwpancernych i granatników PIAT, 16 moździerzy i granatników, 2 działka ppanc., 30 miotaczy ognia, 44 tysiące granatów. W praktyce bronią dysponował co 10 powstaniec.

Broń dla Okręgu Wojskowego Armii Krajowej była w złym stanie, była przejmowana przez nazistów lub przeleżała w magazynach, o których nie wiedział nikt poza ukrywającymi się ze strachu magazynierami. I tak już beznadziejną sytuację pogarszał brak amunicji, której wystarczyło zaledwie na kilka dni walki. Stąd wzięły się plakaty propagandowe z hasłem "Każdy pocisk, jeden Niemiec". Na kolejnych slajdach zobaczycie, czym dysponowali powstańcy w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego.

1 / 5

Pistolety maszynowe Powstania Warszawskiego

Obraz
© Wikimedia Commons CC BY-SA | Grzegorz Pietrzak

Brytyjski pistolet maszynowy Sten dostał się do Polski w alianckich zrzutach lotniczych. Zasilany pistoletowymi nabojami 9x19 mm Sten miał stosunkowo mały zasięg i równie małą moc. Był niezwykle prostą konstrukcyjnie bronią, co doprowadziło do tego, że powstańcy zaczęli sami produkować ten pistolet w konspiracyjnych zakładach.

Pistolet maszynowy Błyskawica był polską wersją brytyjskiego Stena. Polscy inżynierowie Wacław Zawrotny i Seweryn Wielanier dostosowali go do produkcji w warunkach konspiracyjnych. Na przykład części pistoletu były łączone przy pomocy gwintów hydraulicznych i wkrętów. Podczas budowy Błyskawicy Polacy wzorowali się także na rozwiązaniach niemieckiego pistoletu MP40.

Obraz
© Wikimedia Commons CC BY-SA | Przemek P

W konspiracyjnych zakładach produkowano także inne, proste pistolety maszynowe. Ich wspólnym mianownikiem były zawsze ograniczone możliwości produkcyjne. Przez co wszystkie były raczej mało wyszukaną bronią o zasięgu maksymalnie 100 metrów. Były to m.in. pistolety Bechowiec 1 i 2, pistolet Kis, pistolet maszynowy Choroszmanów czy pistolet KOP-PAL. Były produkowane w liczbie od kilkunastu do kilkuset sztuk.

Powstańcy dysponowali też kilkoma modelami zagranicznych pistoletów maszynowych pochodzących zarówno ze zrzutów alianckich jak i sowieckich. Były to: UD42, Thompson (alianckie), PPD, PPSz, PPS (sowieckie).

2 / 5

Karabiny w Powstaniu Warszawskim

Obraz
© Wikimedia Commons CC BY-SA | Paweł Zdziarski

Karabin Mauser wz. 98a opierał się w dużej mierze na konstrukcji niemieckiego Gewehr 98 i był produkowany w Państwowej Fabryce Broni w Radomiu, do 1939 roku wyprodukowano 70 tys. egzemplarzy tego karabinu. Mauser wz. 98a zasilany był stałym magazynkiem o pojemności 5 naboi.

Karabin Mauser wz. 98a był podstawowym uzbrojeniem w czasie kampanii wrześniowej. Po kapitulacji Polski broń ta była ukrywana, czasem zakopywano ją w ziemi, a nawet w grobach. Przez to duży jej odsetek był nie do użycia w Powstaniu Warszawskim. Długi okres pod ziemią uczynił wiele karabinów bezużytecznymi.
Z tej samej rodziny (karabinów opartych na systemie Mausera) wywodzą się także karabin wz. 98 i kbk wz. 29).

3 / 5

Karabiny Maszynowe w Powstaniu Warszawskim

Obraz
© Domena publiczna

RKM (ręczny karabin maszynowy) "Browning" wz. 28 podobnie jak karabin wz. 98 był podstawową bronią Wojska Polskiego w dniu wybuchu II wojny światowej. Była to broń wsparcia używana na szczeblu plutonu. Jego budowa była oparta na amerykańskim karabinie Browning M1918, a jego zasięg (800-1200 metrów) sprawił, że był wykorzystywany nawet do ostrzeliwania samolotów. Nie ma jednak potwierdzonych informacji o skutecznych zestrzeleniach. Na wyposażeniu powstańców znalazł się też CKM (ciężki karabin maszynowy) wz. 30 był kopią amerykańskiego Browninga M1917 wykonaną w Polsce bez licencji.

CKM wz. 30, był jedynym polskim ciężkim karabinem maszynowym. Poza nim powstańcy mieli do dyspozycji karabiny zdobyczne oraz te pochodzące ze zrzutów. Był to aliancki Bren i słowacki DP, natomiast na Niemcach Polacy zdobywali karabiny MG 34 i MG 42.

4 / 5

Pistolety w Powstaniu Warszawskim

Obraz
© Wikimedia Commons CC BY-SA | Vitaly V. Kuzmin

Pistolet Vis wz. 35 to według niektórych (np. czasopisma Guns and Ammo) jeden z najlepszych pistolów wojskowych na świecie. W Polsce był produkowany w fabryce w Radomiu, a do 1939 roku powstało blisko 50 tys. egzemplarzy tego pistoletu. Po przejęciu zakładu przez Niemców w '39 Visy były składane z wykradanych z fabryki części i przekazywane członkom ruchu oporu.

Oprócz Visów Polacy dysponowali także zdobycznymi na przeciwniku pistoletami Mauser C96, P08 Parabellum, Walther P38, a także zdobywanymi na Policji rewolwerami Nagant wz. 1895. Poza nimi na uzbrojeniu powstańców znalazły się też pochodzące z alianckich zrzutów Colt M1911 oraz rewolwery Colt New Service i S&W 1905 "Victory".

5 / 5

Miotacze ognia i sprzęt przeciwpancerny w Powstaniu Warszawskim

Obraz
© Domena publiczna

Na polecenia Komendy Głównej AK w 1942 roku rozpoczęto konspiracyjną produkcję miotacza ognia nazwanego po prostu "Miotacz ognia wzór K". Chociaż była to ograniczona broń (ciśnienie płomienia spadało razem ze spadkiem ciśnienia w butlach z mieszanką), to była całkiem skuteczna. Wzór K mógł pochwalić się zasięgiem 25 metrów i zapasem na 30 strzałów. W przeddzień wybuchu Powstania Warszawskiego dysponowano co najmniej 400 sztukami miotaczy, jednak ogromna część została przejęta przez Niemców. W rezultacie w Powstaniu Warszawskim w rękach żołnierzy AK było zaledwie 30 sztuk tej broni.

Obraz
© Wikimedia Commons CC BY-SA | Ranger Steve

Powstańcy dysponowali minimalną ilością broni przeciwpancernej. Był to m.in. granatnik Łopuskiego (produkowany w konspiracji), pochodzący ze zrzutów brytyjski granatnik PIAT oraz zdobywane na Niemcach Pancerfaust oraz Pancershreck. Do walki z opancerzonymi pojazdami wykorzystywano także ręcznie robione granaty i butelki zapalające oraz kusze i katapulty wykorzystywane do ich miotania.

Wybrane dla Ciebie
Komentarze (50)